Reklama

Ofiara św. Agnieszki

Niedziela przemyska 3/2012

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Celem tzw. altarii było pielęgnowanie kultu określonego świętego przez kapłanów zwanych altarystami, sprawujących Msze św. i przewodniczących modlitwom przy wyznaczonym specjalnie do tego celu ołtarzu. Jedna z takich altarii, powstała najwcześniej w diecezji przemyskiej, była umiejscowiona w kościele parafialnym pw. św. Barbary w Łańcucie. Była to altaria pod wezwaniem św. Agnieszki, styczniowej świętej, której liturgiczne wspomnienie przypada 21. dnia tego miesiąca. Została ona ufundowana przez właściciela Łańcuta, Ottona z Pilczy i kanonicznie erygowana w 1478 r. przez bp. Andrzeja Oporowskiego. Dziś nie znajdziemy już w łańcuckiej świątyni ołtarza pod wezwaniem Świętej.

Baranki św. Agnieszki

Być może jej kult przejął drewniany kościółek położony nieopodal Łańcuta, w Soninie, który kiedyś pełnił funkcję zastępczego kościoła dla parafii łańcuckiej, kiedy w szesnastym stuleciu zamknięto w mieście kościoły i szerzył się kalwinizm. Dziś bowiem w sonińskim kościele znajdziemy obraz św. Agnieszki z białym barankiem. Dlaczego tak właśnie przedstawiano styczniową Świętą? Łacińskie imię Agnes wywodzi się zapewne od łacińskiego wyrazu agnus - baranek. Na pamiątkę męczeńskiej śmierci i „narodzin dla nieba” św. Agnieszki - 21 stycznia - papież błogosławi dwa baranki, z których wełny przygotowuje się następnie paliusze arcybiskupie. Paliusz jest białą, wełnianą taśmą z wyszytymi sześcioma krzyżykami (z czarnego jedwabiu), z dwoma wypustkami zakończonymi czarnymi, jedwabnymi fragmentami, opadającymi na piersi i plecy. Paliusze przechowywane są następnie w specjalnej szkatule na grobie św. Piotra na Watykanie. W uroczystość Świętych Piotra i Pawła Ojciec Święty zakłada je nowo mianowanym metropolitom jako znak ich łączności z biskupem Rzymu. Paliusz symbolizuje owcę, którą na ramionach niesie Dobry Pasterz.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Arcybiskupie paliusze

Ponoć pierwszy paliusz - oznakę godności arcybiskupiej - nadał już w 513 r. papież Symmach Cezaremu z Arles, czyniąc go wikariuszem apostolskim Galii. W grobowcu świątobliwego Cezarego odkryć miano parę sandałów i paliusz. W dziewiątym stuleciu papież Jan VIII zobowiązał metropolitów, aby wyłącznie u niego i kolejnych papieży starali się o paliusze, w przeciwnym bowiem wypadku stracą prawo do wyświęcania biskupów. Wraz z otrzymaniem paliusza metropolita otrzymuje bowiem władzę wyświęcania biskupów i zwoływania synodów diecezjalnych. Od połowy dziewiątego stulecia rozpowszechnił się zwyczaj wręczania paliuszy osobiście przez papieża lub - uwzględniając trudności w podróżowaniu do Rzymu lub Awinionu, gdzie w XIV wieku mieściła się kuria papieska - za pośrednictwem specjalnych wysłanników w ciągu trzech miesięcy od mianowania nowego arcybiskupa. Paliusz arcybiskupi metropolita może nosić wyłącznie na terenie swojej metropolii podczas uroczystych Mszy św., synodów, wizytacji i święceń.

Reklama

Przyczyna zguby

Agnieszka postanowiła poświęcić swoje młodziutkie życie Bogu. Jeden z najpiękniejszych placów Rzymu, Piazza Navona to miejsce, gdzie w starożytności mieścił się tzw. cyrk Domicjana i gdzie Agnieszka poniosła męczeńską śmierć około 304-305 r. Dziewczynka zapragnęła całe życie przeżyć w czystości, ofiarując to jako dar dla Boga. Pewnego dnia zaledwie dwunastoletnia dziewczynka wracała ze szkoły do domu. Na nieszczęście ujrzał ją syn naczelnika miasta, Symfoniusz, który, ofiarując Agnieszce drogocenne dary, chciał „kupić” jej miłość. Agnieszka miała odpowiedzieć, że jest już zaręczona „z Innym, który jest o wiele bogatszy”. Naczelnik miasta dowiedział się z czasem, że jest chrześcijanką, co bardzo rozgniewało wpływowych Rzymian. Dziewczynkę poddano okrutnym torturom, tylko dlatego, że chciała zachować swoją czystość. Rozebrano ją do naga i obnoszono publicznie na rzymskim stadionie, ku uciesze gawiedzi. Nieugięta postawa św. Agnieszki doprowadziła do tego, że dziewczynkę wrzucono do ognia, ale ku zdumieniu oprawców płomienie nie dosięgły Agnieszki. Wówczas zabito ją ciosem miecza w gardło. Niedługo po śmierci Agnieszki (w IV wieku) wzniesiono na stadionie Dioklecjana kaplicę poświęconą jej czci. Wstawiennictwu Agnieszki powrót do zdrowia zawdzięczała córka cesarza Konstantyna Wielkiego Konstancja, która modliła się do Świętej. Styczniowa święta patronuje również ofiarom gwałtu.

Inspiracja dla artystów

Najstarszy wizerunek św. Agnieszki pochodzi już z IV stulecia, później pojawia się na kościelnych mozaikach. W ikonografii św. Agnieszkę przedstawia się zwykle z podwójną koroną, mieczem, stosem lub - jak wspomniano - z barankiem i gołębiami. Z XIV wieku pochodzi wizerunek Świętej z barankiem namalowany temperą na drewnianym panelu, będący częścią większej kompozycji autorstwa Pietro Lorenzettiego z 1329 r., przechowywany w Pinakotece w Sienie. W polskiej sztuce to właśnie św. Agnieszka przedstawiona jest na najstarszym zachowanym obecnie obrazie tablicowym - skrzydle ołtarza z Dębna z XIII wieku - przechowywanym w Muzeum Diecezjalnym w Krakowie. XVI-wieczny wizerunek św. Agnieszki znajdziemy w Muzeum Diecezjalnym w Rzeszowie, a nowsze wizerunki m.in. w Jarosławiu czy Soninie.

2012-12-31 00:00

Ocena: +1 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Kapłaństwo - dar Jezusa dla Kościoła

Niedziela legnicka 4/2004

[ TEMATY ]

kapłaństwo

Karol Porwich/Niedziela

Bóg dał światu wielki dar kapłaństwa. On sam wybiera tych, którzy stają się ministrami Jego nieskończonej miłości, którą przekazują wszystkim ludziom. Jezus Chrystus, zanim powrócił do Ojca, ustanowił sakrament kapłaństwa, aby na zawsze zapewnić obecność kapłanów na ziemi.

CZYTAJ DALEJ

8 lat temu zmarł ks. Jan Kaczkowski

2024-03-27 22:11

[ TEMATY ]

Ks. Jan Kaczkowski

Piotr Drzewiecki

Ks. dr Jan Kaczkowski

 Ks. dr Jan Kaczkowski

28 marca 2016 r. w wieku 38 lat zmarł ks. Jan Kaczkowski, charyzmatyczny duszpasterz, twórca Hospicjum św. o. Pio w Pucku, autor i współautor popularnych książek. Chorował na glejaka - nowotwór ośrodka układu nerwowego. Sam będąc chory, pokazywał, jak przeżywać chorobę i cierpienie - uczył pogody, humory i dystansu.

Ks. Jan Kaczkowski urodził się 19 lipca 1977 r. w Gdyni. Był bioetykiem, organizatorem i dyrektorem Puckiego Hospicjum pw. św. Ojca Pio. W ciągu dwóch lat wykryto u niego dwa nowotwory – najpierw nerki, którego udało się zaleczyć, a później glejaka mózgu czwartego stopnia. Po operacjach poddawany kolejnym chemioterapiom, nadal pracował na rzecz hospicjum i służy jego pacjentom. W BoskiejTV prowadził swój vlog „Smak Życia”.

Podziel się cytatem

CZYTAJ DALEJ

Śp. bp Ryszard Karpiński. Tablica nagrobna i portret

2024-03-28 11:13

Katarzyna Artymiak

W kryptach kościoła św. Piotra w Lublinie umieszczono tablicę grobową i portret śp. bp. Ryszarda Karpińskiego.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję