Szef rządu wygłosił we wtorek oświadczenie odnoszące się do czwartkowego wyroku Trybunału Konstytucyjnego, który orzekł o niekonstytucyjności aborcji z powodu przesłanki embriopatologicznej.
W wyroku TK chodzi o wykluczenie tzw. przesłanki eugenicznej, sytuacja zagrożenia dla życia lub zdrowia kobiety nie jest nim objęta - podkreślił we wtorek premier Mateusz Morawiecki. Apelował też, by powstrzymać się od jakichkolwiek aktów agresji, które mogą prowadzić do eskalacji.
W czwartek Trybunał Konstytucyjny orzekł, że przepis zezwalający - na mocy tzw. ustawy antyaborcyjnej z 1993 r. - na dopuszczalność aborcji w przypadku dużego prawdopodobieństwa ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu jest niezgodny z konstytucją. Po tym orzeczeniu w całej Polsce rozpoczęły się protesty przeciw zaostrzeniu prawa aborcyjnego - manifestacje, blokowanie ulic, protesty przed i w kościołach, a także akcje w mediach społecznościowych.
Premier w wygłoszonym oświadczeniu dotyczącym wyroku TK podkreślił, że "dzisiejsze wzburzenie i sytuacje, w którymi mamy do czynienia na ulicach i które oznaczają akty agresji, wandalizmu, napaści, ataków są absolutnie wykluczone, nie powinny mieć miejsca". Zapowiedział, że rząd będzie się im ze stanowczością przeciwstawiał, bo burzą one ład społeczny i prowadzą do nierespektowania prawa. Jak zaznaczył, protesty muszą być ograniczone zasadami epidemii.
"O co toczy się spór? Warto zadać sobie takie podstawowe pytanie i każdy w sumieniu niech na to pytanie odpowie. Czy jest to spór o danie prawa do życia dzieciom z zespołem Downa, czy jest to spór o niczym nieskrępowaną aborcję? Bo od odpowiedzi na te pytania właśnie zależy stosunek do tego, jak reagujemy na te sytuacje, z którymi mamy do czynienia, na tę dyskusję, która tak rozgorzała, która jest taka gorąca" - mówił premier.
"We wszystkich tych przypadkach ciąż, w których zagrożone jest życie lub zdrowie kobiety, ten wyrok Trybunału, który zapadł, nie ma do nich odniesienia. Sytuacja zagrożenia dla życia lub zdrowia kobiety nie jest objęta tym wyrokiem, a więc te wszystkie kwestie, które niepokoją wielu ludzie, nie są objęte tym wyrokiem, trzeba to bardzo wyraźnie powiedzieć" - podkreślił Morawiecki.
Jak mówił, "dramaty, które przeżywają kobiety, kiedy dowiadują się o bardzo poważnych chorobach genetycznych lub innych swojego dziecka, swojego płodu, są niewyobrażalne". "To są ogromne dramaty, nad którymi każdy może tylko ze współczuciem nad nimi się pochylić i z ogromną troską rozumieć, starać się rozumieć to, co kobieta czuje" - powiedział szef rządu.
"Kobiety nie powinny być narażane na to, by być zmuszanymi do aktów heroizmu, stąd ten zapis o zdrowiu i życiu kobiety cały czas jest i nie został zruszony przez wyrok TK" - oświadczył.
Morawiecki wskazał też, że badania prenatalne w ostatnich latach zostały rozszerzone. Jak mówił, "stosowane są bardzo szerokie zalecenia, a najlepszym dowodem jest na to, że badaniom prenatalnym poddanych jest 40 proc. więcej kobiet niż w roku 2015".
"Ale powiem więcej - będę zalecał wprowadzenie badań prenatalnych dla wszystkich, bo dzisiaj to jest dla kobiet powyżej 35. roku życia lub kobiet z różnymi powikłaniami ciąży. Ale będę zalecał badania prenatalne dla wszystkich kobiet, bo jest bardzo ważne, by na jak najwcześniejszym etapie rozpoznać rozwój dziecka. Bo dzisiaj można ratować także w łonie matki, można dokonywać operacji, różnego rodzaju odpowiedniej terapii, która wesprze matkę, wesprze dziecko" - powiedział szef rządu. "Każde dziecko, każda kobieta, również dziecko przed urodzeniem jest i będzie przedmiotem naszej ogromnej troski" - zadeklarował.
Premier podkreślił, że wolność wyboru, prawo wyboru jest kwestią fundamentalną. "Ale chyba wszyscy zgodzimy się z tym, że - żeby zrealizować tę wolność wyboru, trzeba żyć. Ten, kto nie żyje, nie może realizować prawa do wolności wyboru. Dlatego, jakkolwiek wolność wyboru jest ważnym prawem, to jest ograniczona podstawowym prawem do życia, od którego zależy w ogóle to, czy wolność wyboru może być realizowana" - powiedział.
Jak zauważył Morawiecki wolność wyboru jest również zależna od godności człowieka, która - jak mówił - jest niezbywalną wartością konstytucyjną i leży u podstaw bardzo wielu naszych wyborów. "Trzeba żyć, by później móc w ogóle wybierać" - powtórzył premier.
"Wiem, że bardzo wiele różnych sytuacji powoduje bardzo wiele emocji, że nie jesteśmy często w stanie sobie wyobrazić, jak różne są to sytuacje. I dlatego chcę podkreślić, że będziemy z ogromną troską podchodzić do wszystkich sytuacji, wszystkich kobiet. Będziemy pomagać kobietom, dzieciom po to, by mogły się normalnie rozwijać w łonie matki, a później żeby mogły normalnie żyć" - zadeklarował Morawiecki.
Szef rządu oświadczył, że "każdy, dla kogo dobro Rzeczpospolitej jest wartością, powinien dzisiaj starać się doprowadzić do uspokojenia sytuacji". "Bo to, co odbywa się też w przestrzeni publicznej, te akty agresji, napaści, ataków, wandalizmów, akty barbarzyństwa bardzo często są absolutnie niedopuszczalne" - dodał.
"Nie ma żadnego przyzwolenia na ataki na nasze świętości, na ludzi, na kościoły, na prawo do realizowania wartości przez innych. Wykluczamy wszelką agresję z życiu publicznym. I apeluję z tego miejsca bardzo mocno, by powstrzymać się od jakichkolwiek aktów agresji, bo one mogą prowadzić do eskalacji, która może doprowadzić do czegoś bardzo złego w naszym społeczeństwie" - powiedział Morawiecki.
Jak zaznaczył, wiele kobiet czuje dziś na skutek tej sytuacji, również i wcześniej czuła pewną dezorientację, lęk. "Dlatego raz jeszcze chcę wyraźnie podkreślić, o co chodzi w tym wyroku. W tym wyroku chodzi o wykluczenie tzw. przesłanki eugenicznej, a nie o to, by wpływać na decyzję w sytuacji zagrożenia życia lub zdrowia kobiety. Także nie wpływa ten wyrok na sytuacje, kiedy ciąża pochodzi z tzw. czynu zabronionego, gwałtu bądź kazirodztwa" - dodał premier. "Ten wyrok nie ma wpływu na takie sytuacje" - podkreślił.
Szef rządu dodał, że w ostatnich dniach rozmawiał z wieloma kobietami "o sytuacjach, które są dziś szeroko komentowane". "Także w mojej bardzo bliskiej rodzinie mam przypadki osób z bardzo daleką niepełnosprawnością, ale również w mojej najbliższej rodzinie mam przypadki osób, kobiet bardzo mi bliskich, które doświadczyły tego, co jest dzisiaj przedmiotem dyskusji, tego stanu rzeczywistego, który jest przedmiotem dzisiejszej dyskusji" - zaznaczył.
"Mogę powiedzieć, że każdej kobiecie należą się szacunek, troska, podziw za jej odwagę bardzo często, ponieważ to na niej spoczywa przede wszystkim ta podstawowa decyzja dotycząca jej życia, jej zdrowia w kontekście również dziecka" - dodał szef rządu.
"Raz jeszcze chcę podkreślić, że dzisiejsze wzburzenie, dzisiejsze sytuacje, z którymi mamy do czynienia na ulicach i które oznaczają akty agresji, wandalizmu, napaści, ataków są absolutnie wykluczone, nie powinny mieć miejsca. Będziemy im ze stanowczością przeciwdziałać, ponieważ one burzą ład społeczny i prowadzą do nierespektowania prawa, nierespektowania również praworządności" - powiedział Morawiecki.
"Chronimy życie i dlatego apeluję do wszystkich, którzy w obecnej sytuacji dopuszczają się łamania prawa, żeby tego nie robili, ponieważ żyjemy również w szczególnym czasie epidemii i także protesty muszą być ograniczone zasadami epidemii" - dodał szef rządu.
Wskazał, że epidemia jest groźna, a poprzez łamanie zasad obowiązujących w jej trakcie lekceważymy nie tylko własne życie, ale przede wszystkim nie chronimy innych. "Miejmy to na uwadze w tych szczególnych dniach, kiedy doświadczamy ogromnego ryzyka, ryzyka niekontrolowanego przyrostu zakażeń. To ryzyko jest ryzykiem również dla miejsc pracy, dla życia bardzo wielu milionów Polaków" - podkreślił premier.
"Dlatego apeluję także do milczącej większości polskich rodzin. Apeluję i dziękuję za wasz spokój, dla wszystkich rodzin, które z troską pochylają się nad każdą sytuacją, także dotyczącą tych stanów rzeczywistych, które dziś są dyskutowane" - powiedział Morawiecki. Prosił również, "by ta mądrość milczącej większości przeważyła, by nie doprowadzić do eskalacji tego sporu".
"Apeluję o spokój, o brak agresji, o poszanowanie tradycji naszych ojców, przodków. Polska jest jedna i musimy wszyscy się w niej odnaleźć, wszyscy musimy znaleźć w niej swój dom. Różnijmy się, spierajmy się, ale musimy potrafić ze sobą rozmawiać i szanujmy się nawzajem" - podkreślił premier.
Premier zaapelował też do mediów, by nie podsycały sporu dotyczącego orzeczenia TK. "Apeluję do wszystkich mediów o łagodzenie tego sporu. Dziś potrzebujemy przede wszystkim namysłu i szacunku, szacunku i zrozumienia dla kobiet, rodzin i potrzebujemy troski o dzieci" - dodał szef rządu.(PAP)
Autorka: Sylwia Dąbkowska-Pożyczka
sdd/ ero/ mzk/ pś/ dka/ nno/ par/
