Reklama

Kolbuszowa

Bractwa religijne w parafii farnej w dawnych wiekach

W każdej epoce we wspólnocie Kościoła istniały stowarzyszenia, organizacje i ruchy wiernych świeckich. W średniowieczu oraz w czasach nowożytnych nastąpił rozkwit bractw religijnych, zwanych również konfraterniami lub sodalicjami. Bractwa te stanowiły organizacje wiernych o charakterze religijnym. Były one erygowane przez kompetentną władzę kościelną i pozostawały pod jej zwierzchnictwem jako stała fundacja posiadająca osobowość prawną, własny zarząd oraz statuty regulujące jej strukturę, charakter i cele.

Niedziela rzeszowska 8/2006

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

W XVII-XVIII stuleciu w parafii Kolbuszowa istniało aż pięć bractw. Według ustaleń ks. Gabriela Marciniaka, był to najwyższy wskaźnik w całym ówczesnym archidiakonacie sandomierskim diecezji krakowskiej.
Najstarszym bractwem istniejącym na terenie parafii kolbuszowskiej była Konfraternia św. Anny. Pierwsza wzmianka o jej istnieniu pochodzi z 1646 r.
Posiadała ona wówczas aprobatę biskupa krakowskiego, ale nie wprowadzono jej uroczyście w parafii. Ponownego założenia bractwa dokonali ojcowie bernardyni z Konwentu Warszawskiego 23 marca 1672 r., uzyskało ono aprobatę Kurii Krakowskiej i wówczas wprowadzono je uroczyście w parafii. Bractwo to było związane z ołtarzem bocznym św. Anny znajdującym się w kościele parafialnym pw. Wszystkich Świętych. Uposażenie bractwa od ok. 1694 r. stanowiło 80 zagonów pola. Ponadto w kościele parafialnym znajdowała się skarbona przeznaczona na potrzeby konfraterni.
Prawdopodobnie w 2. poł. XVII wieku powstało Bractwo św. Józefa. Pierwsza wzmianka na temat jego działalności pochodzi z 1676 r. Według ks. G. Marciniaka, w parafii nie było żadnych śladów erekcji albo aprobaty, więc można przypuszczać, że zostało zorganizowane i podtrzymywane przez pobożny lud. Według akt wizytacyjnych z 1764 r., bractwo uposażył wikariusz kolbuszowski ks. Wojciech Wyczyński.
Bractwo Drogi Krzyżowej (Viae Crucis) zostało wprowadzone w parafii i zatwierdzone w 1745 r. dzięki staraniom ówczesnego wikariusza ks. Jana Markiewicza. Bractwo to propagowało nabożeństwo Drogi Krzyżowej. Według akt wizytacyjnych z 1764 r., Konfraternia otrzymywała rocznie 105 fl. od sumy 1500 fl. zabezpieczonej na synagodze kolbuszowskiej oraz 140 fl. od sumy 2000 fl. zapisanych na synagodze w Baranowie Sandomierskim.
W czasach staropolskich w Kolbuszowej istniało Bractwo Różańca św. O jego powstaniu i działalności niewiele wiadomo ze względu na skąpe dane źródłowe. Akta wizytacyjne z 1764 r. mówią, że w święto Matki Bożej Różańcowej w parafii obchodzono uroczystość odpustową ze względu na istnienie Bractwa; ponadto posiadało ono pole.
Najpóźniej powstało Bractwo Świętej Trójcy. Założył je 18 grudnia 1761 r. ks. Jan Markiewicz, ówczesny wikariusz. On również zapisał mu sumę 3000 fl.
Istnienie bractw na terenie parafii Kolbuszowa było czynnikiem sprzyjającym rozwojowi parafialnego ordo divinarum (Służby Bożej). Wiadomo, że pod koniec XVII wieku proboszcz posiadał obowiązek odprawiania w każdy wtorek Mszy św. wg formularza o św. Annie dla członków Bractwa, natomiast w środę według formularza o św. Józefie dla konfraterni jego imienia. W 1. poł. XVIII w. Msze św. brackie odprawiał jeden z miejscowych wikariuszy. W związku z istnieniem Bractwa Drogi Krzyża sprawowano dwie Msze św. tygodniowo przy głównym ołtarzu de Passione Domini (o męce Pańskiej). Ich celebransem był miejscowy mansjonarz - promotor (duchowy opiekun) Bractwa. Ponadto miał on obowiązek odprawiać dwie Msze św. każdego miesiąca i jedną na kwartał za fundatorów. Takie same zobowiązania odnośnie do Mszy św. za zmarłych dobrodziejów ciążyły na promotorze Bractwa Świętej Trójcy.
Parafialna Służba Boża wzbogaciła się również o nabożeństwa brackie. Wiadomo, że w 2. poł. XVII wieku do zadań wikariuszy parafii kolbuszowskiej należało odprawianie nabożeństw brackich dla Konfraterni św. Anny i św. Józefa.
Bractwa posiadały również przedmioty kultu. Inwentarz parafii kolbuszowskiej z 1727 r. podaje, że w świątyni znajdują się feretrony brackie: św. Józefa i św. Anny posiadające haftowane sukienki. Na uwagę zasługują również chorągwie brackie: zielona dla Bractwa św. Józefa oraz czerwona dla Konfraterni św. Anny.
Bractwa istniejące w Kolbuszowej w czasach staropolskich uległy likwidacji w wyniku tzw. reform józefińskich. Obecnie do działalności dawnych konfraterni nawiązują ruchy i stowarzyszenia działające na terenie dawnej kolbuszowskiej parafii.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2006-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Papież mianował wielkiego kanclerza Instytutu Jana Pawła II dla Nauk o Małżeństwie i Rodzinie

2025-05-19 13:51

[ TEMATY ]

Rzym

Papież Leon XIV

kard. Baldassare Reina

Instytut Teologiczny Jana Pawła II

Vatican Media

Kard. Baldassare Reina

Kard. Baldassare Reina

Papież Leon XIV mianował wielkiego kanclerza Papieskiego Instytutu Teologicznego Jana Pawła II dla Nauk o Małżeństwie i Rodzinie w Rzymie. Został nim kard. Baldassare Reina, wikariusz generalny diecezji rzymskiej, a zarazem wielki kanclerz Papieskiego Uniwersytetu Laterańskiego.

Instytut założony przez św. Jana Pawła II w 1981 r. i zreformowany w 2017 r. przez papieża Franciszka, jest częścią Papieskiego Uniwersytetu Laterańskiego. Jego rektorem jest od 2021 r. francuski teolog moralista, prał. Philippe Bordeyne, były rektor Instytutu Katolickiego w Paryżu.
CZYTAJ DALEJ

Leon XIV o ekumenizmie i relacjach z innymi religiami

2025-05-19 09:50

[ TEMATY ]

Papież Leon XIV

Vatican Media

Leon XIV przyjął przedstawicieli niekatolickich Kościołów i wspólnot kościelnych, a także religii niechrześcijańskich, którzy wczoraj wzięli udział w inauguracji jego pontyfikatu. Podkreślił, że dążenie do widzialnej jedności chrześcijan, opartej na wierności Jezusowi, jest dla niego priorytetem. Zwracając się do niechrześcijan, przyznał, że religie mogą przyczynić się do pokoju, jeśli będą wolne od ideologicznych i politycznych uwarunkowań.

Zwracając się do przedstawicieli wyznań chrześcijańskich Leon XIV przypomniał, że jego wybór na Stolicę Piotrową zbiega się w czasie z 1700. rocznicą Soboru Nicejskiego, który wypracował wspólne dla wszystkich Kościołów wyznanie wiary. „Podążając drogą ku przywróceniu pełnej komunii między wszystkimi chrześcijanami, uznajemy, że jedność ta może być jedynie jednością w wierze – zastrzegł Papież. - Jako biskup Rzymu uważam za jeden z moich priorytetowych obowiązków dążenie do przywrócenia pełnej i widzialnej wspólnoty między wszystkimi, którzy wyznają tę samą wiarę w Boga Ojca i Syna, i Ducha Świętego”.
CZYTAJ DALEJ

Administracja Trumpa odbiera Harvardowi 60 mln dolarów grantów

2025-05-20 07:46

[ TEMATY ]

Ameryka

wikipedia.org

Massachusetts Hall, najstarszy budynek na kampusie Harvarda, wzniesiony w 1720 roku

Massachusetts Hall, najstarszy budynek na kampusie Harvarda, wzniesiony w 1720 roku

Administracja prezydenta USA Donalda Trumpa nie wypłaci Uniwersytetowi Harvarda 60 mln dolarów grantów, gdyż, jej zdaniem, uczelnia nie podjęła działań przeciw antysemityzmowi i dyskryminacji etnicznej na kampusie – zapowiedziało w poniedziałek amerykańskie ministerstwo zdrowia.

Podziel się cytatem W ostatnich tygodniach administracja Trumpa zamroziła lub wygasiła uniwersytetowi federalne granty i umowy na sumę blisko 3 mld dolarów.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję