Reklama

Góra św. Michała w Bliznem i krośnieńscy kapucyni

Niedziela przemyska 6/2006

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Przy bieszczadzkiej trasie wiodącej z Rzeszowa do Sanoka, osiem kilometrów przed Brzozowem, wzdłuż rzeki Stopnicy, położona jest wieś Blizne. Jeden jej historyczny korzeń sięga 1366 r. - założenie wsi w oparciu o nadanie króla Kazimierza Wielkiego, drugi wiąże się z jej poszerzeniem, w oparciu o dokument lokacyjny króla Władysława Jagiełły z 1406 r. Historyczną! zabytkową chlubą Bliznego jest drewniany, o konstrukcji zrębowej, kościół Wszystkich Świętych, zbudowany prawdopodobnie w połowie XV w., w stylu późnogotyckim. Istnym skarbem tej świątyni jest jej wnętrze, a szczególnie polichromia, klasyczny przykład tzw. księgi ubogich (liber pauperum). Obiekt ten niedawno został wpisany na światową listę zabytków UNESCO. Z kościołem związane są późniejsze, też zabytkowe budynki: wikarówka-muzeum z końca XVII w., budynki gospodarcze, szpital dla ubogich i szkoła parafialna. Całość tworzy bliznieński zespół kościelny.
Na to, co dawne i szacowne w Bliznem, nakłada się nowe, świadczące o wyjątkowej gospodarności mieszkańców. Potwierdza to nowoczesna szkoła z basenem i ogrzewaniem na baterie słoneczne, malowniczy zbiornik retencyjny - ochrona wioski przed wodami Stopnicy, a także murowany kościół pw. Najświętszej Maryi Panny Królowej Pełnej Łaski, z estetycznie zagospodarowanym terenem. Całość dopełnia pięknie zaprojektowany i położony Dom Rekolekcyjny Sióstr Wspólnoty Niepokalanej Matki Wielkiego Zawierzenia oraz gospodarski obraz wioski.
Nad tym, co w Bliznem dawne i nowe, w odległości dwóch kilometrów od parafialnego centrum, wznosi się wzgórze św. Michała, przez miejscowych nazywane Michałkiem (450 m n. p. m.). Według akt wizytacyjnych biskupów przemyskich, na tym wzgórzu, za czasów swojego proboszczowania w Bliznem (1670-1684), ks. Józef Nałogowski wybudował kaplicę pw. św. Michała. Miało to być wotum za cudowne ocalenie w tym miejscu sześćdziesięciu mieszkańców Bliznego wziętych w jasyr, podczas najazdu tatarskiego w 1624 r. Tatarów miało przepędzić liczne wojsko, zjawiające się w białych szatach. Wydarzenie to wiązało się z bliskością uroczystości św. Michała, stąd wiara w Jego duchową tu obecność i obronę. Od tego czasu, wzgórze bliznieńskie stało się miejscem kultu św. Michała, W doroczne jego święto odprawiano uroczystą Sumę z wystawieniem Najświętszego Sakramentu i procesją eucharystyczną. W nabożeństwach tych uczestniczyli zazwyczaj mieszkańcy wszystkich okolicznych wiosek. W połowie XVIII w., kaplica zbudowana z drewna jodłowego wymagała remontu. Powiadomiony o tym biskup przemyski Wacław Hieronim Sierakowski, podjął własny patronat nad wzgórzem św. Michała. Polecił rozebrać dotychczasową kaplicę, a na jej miejscu wystawił murowaną świątynię pw. Zjawienia Świętego Michała Archanioła. Z kościołem łączyła się droga krzyżowa, rozmieszczona w murowanych kapliczkach oraz drewniane zabudowania mieszkalne. Swoją fundację w Bliznem, chyba niefortunnie, bp Sierakowski związał finansowo z niedawno przybyłymi do Krosna Kapucynami.
Do Polski pierwsi Kapucyni przybyli w 1681 r., dzięki staraniom króla Jana Sobieskiego. Naśladując królewską funkcję w Warszawie, swoje własne podjęli polscy magnaci i bogata szlachta. Powstawały więc kapucyńskie klasztory w Krakowie, Lublinie, Lwowie i w wielu innych mniejszych miejscowościach, choćby w tych nam najbliższych; w Rozwadowie, Sędziszowie i Krośnie.
Wybór Krosna na kolejną siedzibę dla polskich Kapucynów został uzgodniony z władzami zakonnymi przez pierwotnego jej fundatora, rejenta sanockiego Aleksandra Jaworskiego, który na ten cel zdeponował u biskupa przemyskiego Sierakowskiego sumę 170 tys. zł polskich. Pierwsi zakonnicy przybyli do Krosna w 1753 r. Bp Sierakowski ofiarował im stojący na przedmieściu węgierskim kościółek św. Jakuba oraz sąsiadujące z nim zabudowania, należące dotychczas do miejscowego arcybractwa kapłańskiego, które opiekowało się świątynią. Od hetmana koronnego Klemensa Branickiego (dzierżawił wtedy starostwa krośnieńskie) otrzymali Kapucyni plac sąsiadujący z tym kościółkiem, przeznaczony pod budowę klasztoru i nowego kościoła. Oficjalne przekazanie gruntu nastąpiło w 1757 r. Otrzymany plac zakonnicy naznaczyli drewnianym krzyżem. Planowaną budowę kompleksu klasztornego, przede wszystkim ze względu na brak funduszy, musieli jednak odłożyć na późniejsze lata. Pierwotna bowiem suma fundacyjna 170 tys. zł Aleksandra Jaworskiego, powierzona bp. Sierakowskiemu, została przez niego rozdysponowana wbrew woli fundatora. Między innymi, przeznaczył jej część na własną fundację murowanego kościoła i drewnianej zabudowy na górze św. Michała w Bliznem. Wobec iście patowej sytuacji Kapucynów w Krośnie, bp Sierakowski w duchu wynagrodzenia wyrządzonej szkody, przekazał im na własność swoją bliznieńską fundację. Zakonnicy z Krosna przejęli ją w 1760 r., jako klasztorną rezydencję. W 1768 r. przygotowali wybudowaną świątynię do konsekracji. W 1778 r. rezydencję na Michałku obsługiwało pięciu kapłanów zakonnych i trzech braci.
To swoiste rozdarcie wspólnoty zakonnej między Krosno i Blizne, jak i konieczność urządzania nabytej rezydencji, a także przejście bp. Sierakowskiego na stolicę arcybiskupią we Lwowie, jeszcze bardziej oddaliło czasowo budowę krośnieńskiego klasztoru. Została ona zrealizowana z przerwami (decydowała o nich również zaborcza polityka władz austriackich), na przestrzeni co najmniej półwiecza. Zwieńczeniem kapucyńskiego dzieła w Krośnie była konsekracja kościoła klasztornego pw. Podwyższenia Krzyża Świętego, dopiero 14 września 1811 r.
W tym czasie, kapucyńska rezydencja na górze św. Michała w Bliznem nie istniała już od dwudziestu trzech lat, dotknięta w 1788 r. kasatą, zarządzoną przez austriacki urząd - cyrkuł sanocki. W podobny sposób potraktowano wiele placówek kościelnych na ziemiach polskich, wchodzących w skład monarchii austro-węgierskiej, objętych wtedy nowym systemem polityczno-kościelnym, tzw. józefinizmem. System ten usiłując uzależnić Kościół od państwa, dążył między innymi do upaństwowienia dóbr kościelnych, ograniczenia przejawów kultu, zniesienia bractw religijnych; co często wiązało się z zupełną likwidacją konkretnej instytucji Kościoła. Tak się stało i na Michałku. Kościół przeznaczony został do rozbiórki, zaś części jego wyposażenia przekazano świątyniom w Izdebkach. Starej Wsi i Bliznem. Parafia Humniska otrzymała barokowy ołtarz, istniejący do dzisiaj jako główny w miejscowym kościele pw. św. Stanisława Biskupa.
Kapucyńska rezydencja w Bliznem istniała zaledwie 28 lat i od strony lokalizacji wiązała się z niefortunną decyzją władz kościelnych. Usytuowana na górze, oddalona kilometrami od najbliższych miejscowości, była bardziej podobna do dawnych eremów, aniżeli do klasztoru, którego zakonnicy - zgodnie ze swoimi regułami - mieli pracować duszpastersko w środowiskach miejskich.
Dzisiaj na miejscu bliznieńskiego klasztoru stoi murowana kaplica pw. św. Michała. Zbudował ją w 1877 r. miejscowy proboszcz ks. Józef Januszkiewicz. Zarówno w dniu odpustu, jak i w innym czasie zmierzają ku niej liczni wierni. Ułatwieniem jest asfaltowa droga wiodąca z Bliznego do Golcowej, okrążająca michałkową górę.
Mimo upływu czasu, powiązania Krosna i Bliznego po linii kapucyńskiej przetrwały do naszych czasów. Oprócz wspólnej historii, na płaszczyźnie materialnej stanowią je dwa uratowane obrazy z Bliznego (Matka Boża z Dzieciątkiem oraz Matka Boża z Dzieciątkiem i św. Janem) zdobiące klasztor krośnieński. Duchową zaś więź podtrzymują, ujawniające się w Bliznem do dzisiaj, kapucyńskie powołania zakonne.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2006-12-31 00:00

Oceń: +1 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Niesamowita święta Rita

22 maja 1628 r. jest dniem wyjątkowo gorącym. W niewielkim kościele wypełnionym pielgrzymami robi się duszno, wręcz nie do wytrzymania, właśnie w chwili, gdy odczytywany jest dekret papieski gloryfikujący świętą. Ciżba napiera na siebie z coraz większą wrzawą i jest tylko krok od bójki. Niespodziewanie zmarła otwiera oczy i kieruje je w stronę wiernych... Zapada absolutna cisza

Umbryjska Cascia od wieków przyjmuje rzesze pielgrzymów i jest świadkiem licznych cudów dokonywanych za wstawiennictwem tej, dla której nie ma spraw beznadziejnych. Św. Rita nieustannie wygrywa w rankingach świętych – we Włoszech ustępuje jedynie św. Antoniemu – a wszystko dzięki skuteczności w największych nawet problemach. Do niej zwracają się o pomoc ludzie dotknięci ciężkimi doświadczeniami, problemami małżeńskimi, matki – także te oczekujące potomstwa czy mające problem z poczęciem dziecka, ale również osoby poniżane, samotne, chore na raka i ranne. Dzięki Ricie wiele małżeństw wybaczyło sobie zdradę małżeńską, wielu podjęło terapię antyalkoholową, a kobiety, które przez lata roniły, urodziły zdrowe dzieci.

CZYTAJ DALEJ

Sąd stwierdza winę „Nergala”. Muzyk znieważył wizerunek Jezusa

2024-05-22 19:27

[ TEMATY ]

krzyż

profanacja

Jezus

Karol Porwich/Niedziela

Sąd Okręgowy Gdańsk-Południe uznał Adama D., ps. „Nergal” winnym popełnienia przestępstwa z art. 196 Kodeksu karnego, czyli obrazy uczyć religijnych. Sprawa dotyczyła nagrania zamieszczonego przez muzyka w Internecie w 2018 r.

Na filmie „Nergal” w sposób obsceniczny znieważył wizerunek Jezusa Chrystusa. Sąd jednocześnie warunkowo umorzył postępowanie z okresem próby na okres dwóch lat. Muzyk musi też zapłacić 2 tys. zł świadczenia pieniężnego. Sąd nie podzielił argumentacji oskarżonego, który wskazywał, że jego działanie mieściło się w granicach swobody artystycznej.

CZYTAJ DALEJ

Francuscy biskupi w Watykanie: potrzebujemy poważnej dyskusji o Europie

2024-05-23 17:14

[ TEMATY ]

Watykan

Francja

biskupi

Episkopat News

Potrzebujemy poważnej dyskusji o Europie, a tymczasem wszystko wskazuje na to, że najbliższe wybory nie będą dotyczyły Unii, lecz będą konsekwencją lokalnego niezadowolenia - powiedział przewodniczący francuskich biskupów. Wraz z prezydium episkopatu złożył wizytę w Watykanie. Rozmawiano o forsowanej przez prezydenta Emmanuela Macrona eutanazji oraz wyborach do Parlamentu Europejskiego.

Poproszony o komentarz dla prognoz przewidujących wysokie notowania ugrupowań prawicowych, abp Eric de Moulins-Beaufort powiedział, że episkopat nie będzie wskazywał, na kogo głosować. Martwi go natomiast brak dyskusji o Europie. „Jaką Europę zostawiamy przyszłym pokoleniom? Co tak naprawdę chcemy zbudować i jaki świat przygotowujemy dla tych, którzy przyjdą po nas?” - mówił przewodniczący Episkopatu.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję