Ks. Waldemar Kulbat: - Grocholice, dzisiaj dzielnica Bełchatowa, swoją historią poprzedza dzieje tego miasta. Proszę przedstawić nam tę historię.
Ks. kan. Sławomir Orłowski: - Grocholice, wieś wzmiankowana na początku XIII wieku, leżąca na trakcie pomiędzy Kamieńskiem a Bełchatowem, nad rzeką Rakówką, stanowiła łącznie z Kulkami, Parznem i przyległościami znaczną część majątku należącego do dóbr arcybiskupa gnieźnieńskiego. Staraniem arcybiskupa gnieźnieńskiego Zbigniewa Oleśnickiego, w 1485 r. Grocholice zostały podniesione do godności miasta przez króla Kazimierza Jagiellończyka. Najazd Szwedów prawie doszczętnie zniszczył miasto. Odbudowane, spłonęło następnie w czasie wielkiego pożaru w 1781 r. W 1870 r. Grocholicom odebrano prawa miejskie i przyłączono je do gminy Łękawa. W 1977 r. Grocholice zostały włączone do Bełchatowa i obecnie stanowią jego najstarszą dzielnicę.
- Parafia pw. Wszystkich Świętych w Grocholicach jest jedną z najstarszych w naszej archidiecezji. Czy Ksiądz Kanonik mógłby nam przedstawić jej dzieje?
Pomóż w rozwoju naszego portalu
Reklama
- W 1220 r. arcybiskup gnieźnieński Wincenty z Czarnkowa ufundował w Grocholicach kościół. Był to pierwszy kościół w tym rejonie. Jego budowa w stylu gotyckim z kamienia polnego i cegły, trwała od 1220 do 1233 r. W 1230 r. Ksiądz Arcybiskup erygował parafię pw. Wszystkich Świętych.
Tak rozpoczęła się historia najstarszej parafii w Bełchatowie. W tamtym czasie należeli do niej nie tylko mieszkańcy Bełchatowa, ale też innych pobliskich miejscowości. W 1683 r. parafia liczyła 400 osób, w 1729 - 800, a w 1886 r. - 4984 osoby. Obecnie parafia liczy 4331 osób.
Kościół pw. Wszystkich Świętych był największą świątynią w okolicy. Do parafii w Grocholicach należało jeszcze kilka innych kościołów filialnych. W okolicach ul. Zamoście w 1562 r. został wybudowany kościół szpitalny pw. Ducha Świętego. Świątynia ta spaliła się podczas pożaru w 1781 r.
W pierwszej połowie XVI wieku wybudowano także drewniany kościół Jana Chrzciciela i św. Doroty, który również spłonął podczas pożaru. Do 1893 r. na terenie parafii istniał także klasztor Ojców Franciszkanów, dzisiejsza parafia Narodzenia Najświętszej Maryi Panny. Do 1931 r. parafia posiadała również kościół filialny w Łękawie (w tym właśnie roku erygowano tam parafię pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny).
- W dziejach parafii występuje szereg księży proboszczów, którzy opiekowali się kościołem i parafią. Którzy duszpasterze zachowali się szczególnie w pamięci pokoleń?
Reklama
- W latach 1781-85, z powodu wielkiego zniszczenia i braku należytej opieki, spowodowanej wyludnieniem miasta po pożarze, kościół był zamknięty. W 1788 r. proboszcz ks. Tomasz Kararski przeprowadził gruntowny remont świątyni. Po 1836 r. Grocholice znacznie się powiększyły, a kościół okazał się zbyt mały. W 1886 r. proboszcz parafii ks. Franciszek Zając rozpoczął starania o rozbudowanie świątyni. Po upływie 10 lat przy kościele zaczęto prace, które trwały do 1910 r. Powiększono ołtarze nawy głównej, przebudowano prezbiterium i kruchtę. Zostały wybudowane dwie boczne kaplice, zakrystia i dwie wieże o wysokości 41 m. Ze starego kościoła została jedynie część murów nawy głównej o długości 6 m i skarpy dwóch przęseł. Podczas działań wojennych 1914 r. mury kościoła zostały zniszczone. Naprawiono je w latach 1917-20 z zachowaniem pierwotnego stylu.
W czasie II wojny światowej kościół zamieniono na magazyn zbożowy, a większość wyposażenia zrabowano.
5 marca 1945 r. proboszczem parafii został ks. Teodor Kwarto, który stanął przed wielkim zadaniem odbudowania kościoła po wojnie. Ks. Kwarto głęboko utkwił w pamięci parafian, zwany był „kapłanem wielkiego serca”. W 2004 r., dokładnie w 100. rocznicę urodzin ks. Kwarto, parafianie ufundowali tablicę ku jego czci, wmurowaną w parkan od strony skweru miejskiego, któremu rada miasta nadała jego imię.
- Jak przedstawiają się owoce współpracy Księdza Kanonika z wiernymi pod względem gospodarczym w ostatnim czasie?
Reklama
- W 1999 r. zostałem mianowany proboszczem parafii. W krótkim czasie po objęciu parafii powołałem Radę Parafialną i wspólnie z nią wytyczyłem plan działań gospodarczych. Dużym wysiłkiem parafian i przy częściowym wsparciu instytucji lokalnych, w ciągu 6 lat na 775-lecie istnienia parafii przeprowadzono następujące prace: wykonano nową instalację elektryczną i oświetlenie kościoła, nowe nagłośnienie (zewnętrzne i wewnętrzne), strop chóru i klatkę schodową, ocieplono wszystkie stropy, wymieniono w oknach szyby na podwójne, wykonano 4 skrzydła drzwi zewnętrznych dębowych, centralne ekologiczne ogrzewanie, malowanie całego wnętrza kościoła, wyremontowano obie wieże kościelne i pokryto je blachą miedzianą, odmalowano dach kościoła i wyremontowano sygnaturkę, wykonano nowe umeblowanie w zakrystii i nowe podesty w prezbiterium i ławki, przeprowadzono remont 13 głosowych organów wraz z renowacją szafy, a także renowację kompleksową: chrzcielnicy, ambony, stacji Drogi Krzyżowej, ołtarza miłosierdzia Bożego, tabernakulum, krzyży i szeregu innych drobnych elementów wyposażenia kościoła. Aktualnie trwa rekonstruowanie ołtarza Matki Bożej Częstochowskiej z kaplicy południowej.
Zostały także zrealizowane prace wokół kościoła: przebudowano filary i poszerzono bramy wjazdowe, poddano pełnej renowacji zabytkowy parkan wraz z malaturą, wykonano nowe ciągi piesze z kostki brukowej oraz granitowe schody wejścia głównego, uporządkowano zieleń. Wszystkie te prace były prowadzone pod nadzorem wojewódzkiego konserwatora zabytków.
- Zabytkowy kościół jest sam w sobie skarbnicą sztuki. Co zasługuje na szczególną uwagę zwiedzających?
- Warto zwrócić uwagę na barokowy ołtarz główny z rzeźbami świętych z II poł. XVII wieku, kamienną chrzcielnicę z przełomu XVII i XVIII wieku, 3 gotyckie rzeźby św. Doroty, św. Katarzyny i św. Magdaleny z XIV wieku, rzeźby Chrystusa Ukrzyżowanego i Aniołów z XVII i XVIII wieku, obraz Matki Bożej Częstochowskiej w srebrnej sukience z początku XVIII wieku, krucyfiksy z XVII i XVIII wieku, tablice nagrobne i szereg innych.
- Jak się przedstawia praca duszpasterska w parafii? Jakie inicjatywy są podejmowane?
- W 2000 r. odbyły się jubileuszowe misje parafialne, prowadzone przez ks. prał. Andrzeja Świątczaka i ks. kan. Edwarda Wieczorka, zakończone odpustem Wszystkich Świętych z udziałem abp. Władysława Ziółka. W 2001 r. przeprowadzono renowację misji. Corocznie z parafii wyrusza piesza pielgrzymka na Jasną Górę. W 2002 r. odbyła się autokarowa pielgrzymka do Rzymu, a w 2003 r. pielgrzymka do Wilna. Przy parafii działają grupy parafialne: chór parafialny, schola „Orzełki Wszystkich Świętych”, Rycerstwo Niepokalanej, 10 Kół Żywego Różańca, Apostolstwo Dobrej Śmierci, Ministranci i Lektorzy, Rada Parafialna.
W roku jubileuszu 775-lecia parafii stosowana jest pieczęć okolicznościowa oraz redagowana gazeta parafialna. Poczta Polska wydała z tej okazji 2 kartki pocztowe, a 23 października będzie stosowany okolicznościowy datownik pocztowy.
Okazją do podsumowania dotychczasowej pracy była wizyta kanoniczna w 2004 r., którą przeprowadził bp Ireneusz Pękalski. W bieżącym roku taką okazją będzie wizyta abp. Władysława Ziółka, metropolity łódzkiego 23 października na zakończenie obchodów 775-lecia parafii.
- Dziękuję za rozmowę. Duszpasterzom i wiernym składam z okazji jubileuszu najlepsze życzenia owocnej kontynuacji wspaniałej historii parafii w ich życiu osobistym i wspólnotowym.