Wizyta w więzieniu

Wszyscy, podejmijcie wysiłek szukania i odnajdywania dróg integracji i transformacji – zachęcił papież młodych skazanych, personel i kierownictwo Ośrodka Karnego dla Nieletnich „Las Garzas” w miasteczku Pecora, ok. 50 km od Miasta Panamy. Przemawiał do nich podczas liturgii pokutnej, w czasie której m.in. wyspowiadał trójkę osadzonych.

W przemówieniu, którego dużą część Ojciec wygłosił odchodząc od przygotowanego wcześniej tekstu, nawiązał do odczytanego fragmentu Ewangelii św. (Łk 15, 1-7), mówiącego o zgorszeniu faryzeuszy i uczonych w Piśmie tym, że Pan Jezus „przyjmuje grzeszników i jada z nimi”. Podkreślił, że Chrystus nie boi się zbliżać się do ludzi znienawidzonych przez społeczeństwo i wskazał na dwa przeciwstawne spojrzenia: szemrania i plotki, reprezentowane przez faryzeuszy i uczonych w Piśmie oraz na Jezusowe spojrzenie nawrócenia. Zaznaczył, że postawa szemrania i plotki zatruwa wszystko, ponieważ wznosi niewidzialny mur, sugerujący, że przez spychanie na margines, rozdzielanie lub izolowanie magicznie zostaną rozwiązane wszystkie problemy.

Zwracając się do swych młodocianych słuchaczy papież zaapelował: „Pomóżcie nam dowiedzieć się, jaki jest najlepszy sposób, aby towarzyszyć procesowi transformacji, którego wszyscy potrzebujemy jako rodzina”. Wskazał, że „społeczeństwo jest płodne, gdy potrafi wytworzyć dynamizmy mogące włączać i integrować, zająć się i walczyć, by stworzyć szanse i alternatywy, które przyniosą nowe możliwości dla jego dzieci, gdy podejmowane są starania, by tworzyć przyszłość ze wspólnotą, edukacją i pracą”.

Wcześniej przybywającego do zakładu karnego Ojca Świętego powitali owacyjnie zgromadzeni tam więźniowie. Spotkanie rozpoczęło się pieśnią „Modlitwa ubogiego”, wykonany przez chór więźniów. Potem Dostojnego Gościa powitał i krótkie świadectwo, opowiadające o swoich powikłanych losach złożył 21-letni Luis Oscar Martínez De la Cruz. Wyznał, że po wyjściu na wolność chciałby zostać szefem jakiejś instytucji międzynarodowej i „technikiem od specjalistycznego chłodzenia”. Liczy też na to, że da radość swej matce i nawiąże kontakt z rodziną, którą wcześniej utracił.

Po jego wystąpieniu rozpoczęło się nabożeństwo pokutne, w czasie którego papież wygłosił homilię, po czym zasiadł do konfesjonału i wyspowiadał troje osadzonych, m.in. chłopaka, który w wieku 16 lat został skazany za podwójne zabójstwo.

Następnie wszyscy odmówili razem Modlitwę Pańską, po czym Ojciec Święty udzielił zgromadzonym błogosławieństwa. Pożegnała go dyrektor placówki, mającej zasięg ogólnokrajowy – Emma Alba Tejada. Przed opuszczeniem placówki wymieniono podarunki. Ojciec Święty otrzymał drewniany pastorał, wykonany przez czworo osadzonych przedstawiający łańcuch, rozerwany przez krzyż, a także logo ŚDM.

Wychodzącego Franciszka bardzo gorąco pożegnali więźniowie, a 30 spośród nich, którzy zbudowali konfesjonały, ustawiło się między ośrodkiem a śmigłowcem papieskim, którym udał się do stolicy.

Ośrodek Karny dla Nieletnich „Las Garzas” w Pecorze rozpoczął działalność w 2012 jako wzorcowa placówka tego rodzaju nie tylko w Panamie, ale w całym tym regionie i jest obliczony na 192 więźniów. Prowadzona jest tam resocjalizacja na płaszczyźnie wychowawczej, rodzinnej i sanitarnej.

Przed wyjazdem do Ośrodka Karnego dla Nieletnich „Las Garzas” w miasteczku Pecora Franciszek spotkał się 25 stycznia prywatnie z grupą 450 młodych kubańskich uczestników Światowych Dni Młodzieży w Panamie. Mieszkają oni w Esclavas College, w pobliżu nuncjatury. Udzielił im błogosławieństwa i pozdrowił. W około 10-minutowym spotkaniu oprócz młodych Kubańczyków uczestniczyło też dwóch towarzyszących im biskupów.

Spotkanie ze Scholas Occurentes

Po obiedzie Franciszek spotkał się w nuncjaturze apostolskiej w Panamie z grupą młodzieży z sieci Scholas Occurentes, którzy uczestniczyli w szkołach obywatelskich w Haiti, Panamie i Hondurasie. Ojciec Święty rozmawiał z nimi około 30 minut. Scholas Occurrentes to światowa sieć szkół pod patronatem Kościoła katolickiego, utworzona w celu wspierania więzi między wszystkimi szkołami na świecie. Młodzież zaproponowała zorganizowanie pokojowego marszu studentów, którego celem miałoby być wezwanie do rozwiązania obecnego kryzysu w regionie Ameryki Środkowej i Karaibów. Jedna z uczestniczek, Martha Avila z Hondurasu, zaśpiewała „napisaną przez siebie poruszającą piosenkę przeciwko znęcaniu się nad słabszymi, która bardzo poruszyła Ojca Świętego”. Papież poprosił o tekst i obiecał ją rozpowszechniać. Zwracając się do młodych, Ojciec Święty podziękował im za to, że mówili o konkretnych sprawach i podkreślił znaczenie dialogu młodych ze starszymi, szczególnie z dziadkami i wartość korzeni.

Droga Krzyżowa

Około 400 tys. młodych wzięło udział w nabożeństwie Drogi Krzyżowej z papieżem Franciszkiem. W rozważaniach 14 stacji nawiązano do takich tematów, jak: migracja, przemoc, przestępczość.

Ojciec Święty przybył na pole Matki Bożej Starszej (Cinta Costera) po południu. Przywitał się z przybyłymi. Był wśród nich m.in. arcybiskup stolicy Filipin – Manili, kard. Luis Antonio Tagle.

Na wstępie nabożeństwa Ojciec Święty zaznaczył, że pójście z Chrystusem jest zawsze łaską i ryzykiem. Jest łaską, ponieważ angażuje nas w życie wiarą i poznanie Go, wkraczając w najgłębszą część Jego serca, rozumiejąc moc Jego słowa i głębokie znaczenie Jego działań, Jego pełną miłości bliskość, Jego wielkoduszną ofiarę, Jego miłość do każdego z nas, ze względu na którą wziął na siebie jako Sługa cierpiący tajemniczą drogą rodzaju ludzkiego, wiele razy naznaczoną znakiem krzyża. Jest też ryzykiem, ponieważ Jezus Nauczyciel, Droga, Prawda i Życie wie, że Jego słowa, gesty, Jego działania są sprzeczne z duchem świata, z ludzką ambicją, z propozycjami kultury odrzucenia i braku miłości.

Rozważania do pierwszej stacji przygotowali młodzi z Hondurasu, którzy mówili o ubogich oraz o powołaniach. Drugą stację powierzono Kubańczykom, którzy poruszyli temat poszukiwania jedności i ekumenizmu. Przy trzeciej stacji Salwadorczycy, nawiązując do postaci św. Oskara Romero mówili o Kościele męczenników.

W stacji czwartej Gwatemalczycy poruszyli temat ludów tubylczych, zaś w piątej młodzi z Kostaryki - ekologii. Stację szóstą – poruszającą temat migracji – powierzono Wenezuelczykom. Przy siódmej mieszkańcy Haiti mówili o ofiarach katastrof naturalnych, a przy ósmej Brazylijczycy o nadziei.

Stacja dziewiąta poświęcona została przemocy wobec kobiet i powierzona Dominikanie. Przy stacji dziesiątej Kolumbijczycy mówili o prawach człowieka, przy jedenastej Portorykańczycy o korupcji, przy dwunastej młodzi USA o roli matek w społeczeństwie, a przy trzynastej – Meksykanie o terroryzmie i zabójstwach. Stacja czternasta, powierzona Nikaragui, dotyczyła plagi aborcji i grobu jakim dla nienarodzonych dzieci staje się łono ich matek. Rozważanie zakończyło się apelem o poszanowanie prawa do życia każdej istoty ludzkiej.

Panamczycy z kolei poprowadzili ceremonię, nazwaną „Od krzyża do światła”, w czasie której nastąpiła iluminacja krzyża, a młodzież odczytała zachętę do nadziei. „Musimy przekonać świat o wierze, która przemienia, o nadziei, która sprawia powstanie ludzkości z bólu grzechu i śmierci” – stwierdziła panamska młodzież. Rozważaniom towarzyszyły prezentacje muzyki i tańca.

W rozważaniu Ojciec Święty zauważył, że nawet my, chrześcijanie ulegamy różnym wadom i słabościom, takim jak konformizm, czy różne formy obojętności, nie pozwalające, by rozpoznać Chrystusa w cierpiącym bracie. Ale Pan Jezus utożsamił się na krzyżu z każdym cierpieniem, z każdym, kto czuje się zapomniany. „Ojcze, dzisiaj droga krzyżowa Twego Syna trwa nadal” – stwierdził Franciszek, wymieniając różne sytuacje ludzkiego cierpienia. Następnie papież postawił pytanie o nasze postawy w obliczu tych form odrzucenia, prześladowania czy też dyskryminacji.

Franciszek zachęcił do wpatrywania się w Maryję, by uczyć się od niej towarzyszenia cierpieniu naszych braci i sióstr. „Podobnie jak Maryja, chcemy być Kościołem, który sprzyja kulturze zdolnej do przyjmowania, chronienia, promowania i integrowania: która nie piętnowałaby, a tym bardziej nie uogólniała z najbardziej absurdalnym i nieodpowiedzialnym potępieniem, utożsamiając każdego imigranta jako niosącego zło społeczne” – stwierdził papież i zapewnił: „Pragniemy być Kościołem pamięci, który szanowałby i doceniał starszych i przywrócił im należne im miejsce”.

„Naucz nas, Panie, stać u stóp krzyża, u stóp krzyży. Otwórz dziś wieczór nasze oczy, serce. Ocal nas od paraliżu i zamętu, od lęku i rozpaczy. Naucz nas mówić: oto jestem tu z twoim Synem, razem z Maryją i tylu umiłowanymi uczniami, którzy pragną przyjąć Twe królestwo w swoich sercach” – modlił się Ojciec Święty na polu Maki Bożej Starszej (Cinta Costera).

Nabożeństwo Drogi Krzyżowej zakończyło apostolskie błogosławieństwo papieża.

Dzisiaj, w czwartym dniu wizyty w Panamie papież przed południem czasu miejscowego (15.15 czasu polskiego) odprawi Mszę św. i poświęci ołtarz bazyliki katedralnej w Santa Maria la Antigua z kapłanami, osobami konsekrowanymi i ruchami wiernych świeckich. W południe (18.15 czasu polskiego) zje obiad z młodzieżą w Wyższym Seminarium Duchownym św. Józefa a późnym popołudniem o gody 18.30 (0.30 czasu polskiego) będzie miało miejsce czuwanie z młodzieżą na Campo San Juan Pablo II – Metro Park.