Reklama

Zarys historii parafii pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Kamionnie

Niedziela podlaska 7/2005

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Wieś Kamionna powstała pod koniec XV w. Jej początkowa nazwa brzmiała: w 1503 r. Kamienmost, później Kamionlas/Kamionolas (od 1509 r. do końca XVIII w.). Dzisiejsza postać nazwy Kamionna (wcześniej Kamienna) znana jest od 1790 r.
Właścicielem tych terenów, które wchodziły w skład dóbr łochowskich, na przełomie XIV/XV w. był przypuszczalnie Wawrzyniec z Targowego (dzisiaj dzielnica Targówek w Warszawie), wojski (1398-1415), podsędek (1415-1427) i łowczy warszawski (1428). Jest on protoplastą rodu Kuszabów h. Paprzyca, który osiadł w Łochowie, przyjmując nazwisko Łochowski. W 1428 r. dobra te należały do jego syna - Dziersława Targowskiego (zm. ok. 1446), łowczego warszawskiego (1428-ok. 1446). Jego syn Mikołaj Targowski z Łochowa (zm. ok. 1498) ufundował tutaj pierwszy kościół pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny, św. Jana Chrzciciela i św. Mikołaja. To wydarzenie miało miejsce w „Niedzielę Świętych Królów”, czyli 6 stycznia 1488 r. Z nieznanych jednak przyczyn przerwano budowę w Łochowie i zmieniono lokalizację, kontynuując ją od 1489 r. w Kamionolasie. Należy jednak przypuszczać, że akt fundacyjny został sporządzony w Łochowie, a później - z nieznanych dziś przyczyn - kościół zbudowano w Kamionnie. W 1503 r. współkolatorem tejże świątyni był kanonik pułtuski ks. Marcin Wąsowski, bliski współpracownik ks. Erazma Ciołka h. Sulima (zm. 1522), biskupa płockiego (1503-1522). Tegoż roku czterej synowie fundatora: Jakub, Jan, Mikołaj i Dziersław Łochowscy zobowiązali się wydzielić 3 włóki poświętnego przy kościele oraz dali plebanowi dochody w postaci rączki miodu (jeden bór bartny). Pierwszym plebanem w Kamionolasie został wówczas ks. Piotr (do ok. 1510), a po nim tę funkcję pełnił w latach 1510-1519 ks. Bernard Świerczewski ze wsi Świercze. Kanoniczna erekcja parafii nastąpiła między 1518 a 1524 r. staraniem ks. Ścibora Żelazowskiego (1519-1542).
Drugi kościół ufundował w 1576 r. dziedzic części Łochowa, Twarogów i Lasek Jan Łochowski h. Kuszaba razem ze swoimi braćmi, którzy byli ówczesnymi kolatorami kościoła w Kamionolasie. Konsekracja świątyni, która miała wezwanie Świętych Dziesięciu Tysięcy Rycerzy Męczenników, odbyła się przed 1591 r. Ale już w tym roku kościół wymagał gruntownego remontu, którego podjął się ks. Walentyn Brokowski (1584 - ok. 1591). W 1704 r., w czasie przejścia wojsk szwedzkich, idących z Węgrowa do Kamieńczyka nad Bugiem, kościół uległ zniszczeniu.
Trzecią, modrzewiową świątynię w Kamionnie - za czasów ks. Stanisława Mościckiego (prob. 1671-1709) - ufundował w 1704 r. właściciel dóbr Kamionna - Stanisław Godlewski h. Gozdawa (zm. 1709), starosta nurski (1688-1709) i kasztelan podlaski (1705-1709). Po jego śmierci prace kontynuował jego brat - Jan Stanisław Godlewski (zm. 1717), stolnik (1689-1710) i podkomorzy nurski (1710-1717). Konsekracji kościoła pw. Świętych Dziesięciu Tysięcy Rycerzy Męczenników dokonał 1 lipca 1739 r. Marcin Załuski (1700-1768), biskup tytularny Drasus (1732), sufragan płocki (1732-1765). W latach 1865-1866 został przeprowadzony gruntowny remont świątyni pod kierunkiem ks. Józefa Wiktora (1829-1882), proboszcza w Kamionnie (1857-1882).
Obecny murowany kościół, w stylu neogotyckim, pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny, został zbudowany w latach 1904-1909 według projektu Józefa Piusa Dziekońskiego (1844-1927), staraniem ks. Antoniego Dzikowskiego (1859-1938), ówczesnego proboszcza w Kamionnie (1894-1920) oraz przy pomocy dziedzica Łochowa - Zdzisława hr. Zamoyskiego (1842-1925), właściciela klucza jadowskiego i kołodziążskiego oraz jego żony Marii ze Szwykowskich. Aktu poświęcenia dokonał 22 czerwca 1909 r. wspomniany ks. Antoni Dzikowski za pozwoleniem Konsystorza Warszawskiego.
W czasie I wojny światowej 8 sierpnia 1915 r. wojska rosyjskie wysadziły w powietrze dwie wieże, które padając, zniszczyły znaczną część świątyni. Przez kilka lat nabożeństwa były odprawiane w drewnianej kaplicy, urządzonej w domu parafialnym (1915-1921). W latach 1920-1923 funkcję proboszcza w Kamionnie pełnił ks. Michał Woźniak (1875-1942) - przyszły męczennik obozu koncentracyjnego w Dachau, wyniesiony do chwały ołtarzy 13 czerwca 1999 r. przez Ojca Świętego Jana Pawła II. Dzięki jego staraniom, pod kierunkiem inż. Adama Michalskiego, odbudowano fasadę kościoła. Prace te sfinalizował ks. Witold Lewicki (1888-1966), proboszcz Kamionny (1923-1966). Odrestaurowana świątynia została konsekrowana 16 maja 1927 r. przez ks. Henryka Przeździeckiego (1875-1939), biskupa siedleckiego, czyli podlaskiego (1918-1939). Mocą konstytucji apostolskiej Vixdum Poloniae unitas z 28 października 1925 r. parafia Kamionna przeszła z archidiecezji warszawskiej do diecezji siedleckiej, czyli podlaskiej.
W czasie wojny (23 listopada 1941 r.) kościół stracił dwa dzwony i doznał wielu szkód w czasie przechodzenia frontu (11-21 sierpnia 1944 r.). Staraniem kolejnych proboszczów: wspomnianego ks. Władysława Lewickiego i ks. Henryka Bujnika (1966--1982) uzupełniono wyposażenie świątyni.
W 1991 r. ks. Jan Kazimierczuk (ur. 1937), proboszcz w Kamionnie w latach 1982-1991, zmienił dach nad prezbiterium. W 1995 r., staraniem ks. Stanisława Grochowskiego (prob. 1991-1995) i jego następcy ks. Marka Bielaka, cały dach kościoła został odremontowany.
Warto zaznaczyć, że z parafii Kamionna pochodził ks. Michał Godlewski (1872-1956) - syn miejscowego dziedzica Antoniego Godlewskiego (1826-1899). W latach 1904-1926 był on wykładowcą historii w petersburskiej Akademii Duchownej, a w latach 1927-1949 na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. 21 października 1916 r. został mianowany biskupem tytularnym Agbia i sufraganem łucko-żytomierskim (1917-1926). 14 stycznia 1949 r. został mianowany arcybiskupem tytularnym Amorianus.
Obok kościoła, po przeciwnej stronie ulicy, stoi murowana plebania zbudowana w latach 1922-1923 przez bł. ks. Michała Woźniaka. Jej projekt - autorstwa arch. Józefa Piusa Dziekońskiego - powstał w 1910 r., za czasów ks. Antoniego Dzikowskiego (1894-1920). Budowa plebanii została zakończona w latach 1923-1924 przez ks. Władysława Witolda Lewickiego (prob. 1923-1966).

Reklama

Kaplice:
Łochów Fabryczny - kaplica dojazdowa (dawniej: Tartak Baczkowski, a później Baczki Fabryczne) swymi początkami sięga II wojny światowej, kiedy
1 marca 1942 r. otwarto i poświęcono tutaj Tymczasowy Szpital Epidemiczny. Wraz z likwidacją szpitala przestała istnieć kaplica. Obecna, pw. bł. Jadwigi Królowej, została zbudowana w latach 1983-1985 staraniem wspomnianego ks. Jana Kazimierczuka. Jej poświęcenia dokonał 15 sierpnia 1988 r. Jan Mazur, biskup siedlecki czyli podlaski (1968-1996) w ramach obchodów 500-lecia istnienia parafii.

Porządek Mszy św.:
- niedziele i święta:
- kościół parafialny: 9.00, 12.00, 17.00 (zima: 16.00)
- kaplica w Łochowie Fabrycznym: 10.30 (wakacje: 8.00)
- święta niebędące dniami wolnymi od pracy:
- kościół parafialny: 9.00, 17.00
- kaplica w Łochowie Fabrycznym: 18.00
Odpust w parafii: Niepokalane Poczęcie Najświętszej Maryi Panny - 8 grudnia, Dziesięciu Tysięcy Męczenników - 22 czerwca.
Nabożeństwo adoracyjne: przed Niepokalanym Poczęciem Najświętszej Maryi Panny - 6-8 grudnia.
Księgi metrykalne: Księgi Chrztów: od 1743 r.; Księgi Małżeństw: fragmenty 1629-1631; od 1645 r. (brak 1743-1745); Księgi Zmarłych: od 1647 r. (brak 1656-1746)

Bibliografia:
Archiwum Diecezjalne w Drohiczynie. III /Q/. Akta parafii Kamionna 1818-1921; 1925-1939; 1922-1982; 1955-1965; 1984; P. Aleksandrowicz, Diecezja siedlecka czyli podlaska, Sadowne 1956; Z. Czumaj, Dzieje parafii Kamionna koło Węgrowa w latach 1488-1945, Warszawa 2001 (mps); I. Galicka, H. Sygietyńska, Województwo Warszawskie. Powiat Węgrowski (Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, t. X z. 26), Warszawa 1962; Katalog kościołów i duchowieństwa Diecezji Siedleckiej czyli Podlaskiej na rok 1929, Siedlce 1929; S. Ulaczyk (oprac.), Rocznik Diecezji Drohiczyńskiej. Spis parafii i duchowieństwa 1999, Drohiczyn 1999; T. Zasłona, Bł. Ks. Michał Woźniak w dziejach parafii Kamionna, Niedziela Podlaska nr 44 (2001) 5/320, s. III.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2005-12-31 00:00

Ocena: +2 -1

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Święty ostatniej godziny

Niedziela przemyska 15/2013, str. 8

[ TEMATY ]

święty

pl.wikipedia.org

Nawiedzając pewnego dnia przemyski kościół Ojców Franciszkanów byłem świadkiem niecodziennej sytuacji: przy jednym z bocznych ołtarzy, wśród rozłożonych książek, klęczy młoda dziewczyna. Spogląda w górę ołtarza, jednocześnie pilnie coś notując w swoim kajeciku. Pomyślałem, że to pewnie studentka jednej z artystycznych uczelni odbywa swoją praktykę w tutejszym kościele. Wszak franciszkański kościół, dzisiaj mocno już wiekowy i „nadgryziony” zębem czasu, to doskonałe miejsce dla kontemplowania piękna sztuki sakralnej; wymarzone miejsce dla przyszłych artystów, ale także i miłośników sztuki sakralnej. Kiedy podszedłem bliżej ołtarza zobaczyłem, że dziewczyna wpatruje się w jeden obraz górnej kondygnacji ołtarzowej, na którym przedstawiono rzymskiego żołnierza trzymającego w górze krucyfiks. Dziewczyna jednak, choć później dowiedziałem się, że istotnie była studentką (choć nie artystycznej uczelni) wbrew moim przypuszczeniom nie malowała tego obrazu, ona modliła się do świętego, który widniał na nim. Jednocześnie w przerwach modlitewnej kontemplacji zawzięcie wertowała kolejne stronice opasłego podręcznika. Zdziwiony nieco sytuacją spojrzałem w górę: to św. Ekspedyt - poinformowała mnie moja rozmówczyni; niewielki obraz przedstawia świętego, raczej rzadko spotykanego świętego, a dam głowę, że wśród większości młodych (i chyba nie tylko) ludzi zupełnie nieznanego... Popularność zdobywa w ostatnich stu latach wśród włoskich studentów, ale - jak widać - i w Polsce. Znany jest szczególnie w Ameryce Łacińskiej a i ponoć aktorzy wzywają jego pomocy, kiedy odczuwają tremę...

CZYTAJ DALEJ

Radio TOK FM odpowie finansowo za język nienawiści

2024-04-19 13:50

[ TEMATY ]

KRRiT

Tomasz Zajda/fotolia.com

Urząd skarbowy ściągnie z kont należącego do Agory radia Tok FM 88 tys. złotych. To kara, jaką na stację nałożył przewodniczący Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji za używanie języka nienawiści.

Krajowa Rada ukarała Tok FM za sformułowania znieważające, poniżające i naruszające godność najważniejszych osób w państwie, w tym Prezydenta Rzeczypospolitej. KRRiT ukarała kwotą 80 tys. złotych tę samą rozgłośnię za pełne nienawiści wypowiedzi na temat podręcznika prof. Wojciecha Roszkowskiego „Historia i Teraźniejszość”. Pracownik stacji stwierdził na antenie, że książkę „czyta się jak podręcznik dla Hitlerjugend”. Autor tych słów pracuje obecnie w TVP info.

CZYTAJ DALEJ

Papież wprowadza zmiany w watykańskim sądownictwie

2024-04-19 17:15

[ TEMATY ]

papież

sądownictwo

PAP/MAURIZIO BRAMBATTI

„Doświadczenie zdobyte w ciągu ostatnich kilku lat w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości doprowadziło do konieczności podjęcia szeregu interwencji związanych z systemem sądowniczym Państwa Watykańskiego” - czytamy w najnowszym liście apostolskim w formie motu proprio opublikowanym dzisiaj. W ten sposób Franciszek dalej rozwija przepisy regulujące te kwestie. Zgodnie z nowymi wytycznymi zwykli sędziowie przestają sprawować urząd w wieku 75 lat, a sędziowie kardynałowie w wieku 80 lat.

Ojciec Święty określił nowe zasady w sześciu artykułach. Zgodnie z „zasadą niezmienności sędziego i w celu zapewnienia rozsądnego czasu trwania procesu” - czytamy w motu proprio - papież, na rok sądowy, w którym prezes przestaje sprawować urząd, może wyznaczyć wiceprezesa, który przejmuje urząd, gdy prezes przestaje sprawować urząd. Stwierdza się również, że papież „może w każdej chwili zwolnić z urzędu, nawet tymczasowo, sędziów, którzy z powodu stwierdzonej niezdolności nie są w stanie wykonywać swoich obowiązków”.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję