Z liturgicznego punktu widzenia w życiu codziennym Kościoła występują tzw. intensywne okresy liturgiczne, w których to człowiek wierzący przeżywa w sposób szczególny sens posłannictwa Jezusa Chrystusa. W tych okresach liturgicznych nie tylko pytamy: Kim jest Jezus Chrystus? Kto Go posłał? Jaki był cel Jego ziemskiej wędrówki?
Wielki Post jest takim czasem intensywnym szczególnie. Jest to czas nawrócenia, czas ascezy, czas powrotu do Boga, czas ponownego odkrywania bogatych i zawsze jeszcze niezgłębionych do końca wartości w Boskim planie odkupienia.
Wielki Post to nie jest „czterdziestodniowy” czas ucieczki czy też oddalenia się od rzeczywistości codziennej. To czas ukierunkowany na rzeczywistość dnia codziennego. To czas łaski, w którym dane jest nam dostrzec i zrozumieć nasze ludzkie słabości i upadki. To czas podejmowania decyzji i opowiedzenia się, po czyjej stronie stoimy: grzechu czy łaski, niewoli czy wolności. Jest to czas rezygnowania z łatwego dobra, które nie ubogaca i sięgania po wartości prawdziwe. To czas niezwykle cenny i twórczy. To czas przejścia z „zasięgu pola pokusy” w „zasięg pola łaski”. To czas zerwania przymierza ze złem i zawarcia Nowego Przymierza z dobrem.
Wielki Post jest to czas potrzebny na drodze ku dojrzałości chrześcijańskiej. To czas szczególnej refleksji: „(...)Ukarałeś mnie i podlegam karze.(...) Spraw, bym powrócił, a wtedy powrócę, bo jesteś Panem, Bogiem moim. Gdy bowiem odwróciłem się, pożałowałem tego, a gdy zrozumiałem, uderzyłem się w biodro (...)” (por. Jr 31, 18-19).
Liturgia Wielkiego Postu jest „czasem sprzyjającym” do walki z grzechem i odbudowania już tutaj, na ziemi, harmonii z Bogiem Ojcem, aby w przyszłości nie pokutować. „Czasu do nabycia życia wiecznego Bóg udzielił ludziom tylko w tym życiu, w którym też chce, aby czynili owocną pokutę” (św. Fulgencjusz z Ruspe, O wierze, 36). Wielki Post jest szansą, aby jeszcze intensywniej odpowiedzieć na Boże wezwanie: „(...) Nawróćcie się do Pana, Boga waszego (...)” (por. Jl 2, 13).