Dla uczczenia 1950. rocznicy zmartwychwstania Jezusa w latach 1983-84 odbywał się w Rzymie Nadzwyczajny Rok Jubileuszowy Odkupienia, którego częścią było spotkanie młodzieży z całego świata. Do Rzymu przybyło wtedy ok. 300 tys. młodych. Podczas uroczystości Jan Paweł II podarował im drewniany krzyż, który miał być symbolem „miłości Pana Jezusa do ludzkości”. Ogromny sukces tamtego wydarzenia spowodował, że rok później Jan Paweł II zaproponował ponowne spotkanie. Dodatkowym atutem był fakt, że ONZ ogłosił 1985 r. Międzynarodowym Rokiem Młodzieży. Ojciec Święty zdecydował wtedy o cyklicznym organizowaniu podobnych spotkań według określonego schematu – co roku w Niedzielę Palmową Kościół będzie obchodził Światowy Dzień Młodzieży, a co 2-3 lub 4 lata, w wyznaczonym terminie, spotkanie to ma mieć charakter scentralizowany, trwać kilka dni i odbywać się pod przewodnictwem papieża w kolejnych miastach i krajach.

Pierwszy ŚDM odbył się w Rzymie, na placu św. Piotra, 23 marca 1986 r., w Niedzielę Palmową. Jan Paweł II wyjaśnił wtedy znaczenie ŚDM: „Dzień Młodzieży oznacza właśnie to: iść na spotkanie z Bogiem, który wszedł w dzieje ludzkości poprzez misterium paschalne Jezusa Chrystusa. Wszedł w nie nieodwracalnie. I chce spotkać przede wszystkim was, młodych, i każdemu z was powiedzieć: «Pójdź za mną, jestem Drogą, Prawdą i Życiem»”.