Reklama

Niedziela Sandomierska

Świadkowie minionych wieków

Muzeum Diecezjalne to prawdziwa skarbnica tkackich i hafciarskich wspaniałości.

Niedziela sandomierska 32/2020, str. VI

[ TEMATY ]

Sandomierz

ornaty

Muzeum Diecezjalne

zabytek

Archiwum muzeum

Ornat wzorowany na Drodze Krzyżowej

Ornat wzorowany na Drodze Krzyżowej

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

W zbiorach muzeum znajdują się zespoły szat liturgicznych – od okazałych kap, ornatów i dalmatyk, po paramenty liturgiczne: stuły, manipularze (dziś nieużywane, noszone niegdyś przez kapłana na lewym przedramieniu), welony kielichowe, palki i bursy, a także licznie zachowane fragmenty tkanin i haftów. Ozdobą kolekcji są trzy ornaty z późnogotyckimi haftami figuralnymi, zakomponowanymi w formie krzyżowej preteksty (ozdobnej części ornatu), gdzie wszystkie sceny – tak jak w gotyckich malowanych kwaterach ołtarzowych – umieszczone są w oddzielnych polach. Hafty wykonane zostały z barwnej przędzy jedwabnej techniką naśladującą malarstwo, zwaną acupictura (malowanie igłą).

Na dwóch ornatach naszyty jest haft wyobrażający Chrystusa ukrzyżowanego. Przedstawienie to należało do najczęściej umieszczanych na kolumnach średniowiecznych ornatów. Była to dla wiernych Biblia pauperum (Biblia ubogich) – niewyczerpana księga symboli o moralizatorskim przesłaniu, gdzie – jak mawiał papież Grzegorz Wielki: „Nieumiejący czytać w obrazie widzą i odczytują wzór, jaki powinni naśladować”. Przedstawienia te pouczały i potęgowały przeżycia religijne.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama

Najstarszy ornat w kolekcji wykonany jest z aksamitu o ciemnofioletowym wzorze z motywem falistej wstęgi, przerywanej motywem ostu i owocu granatu (symbolu Męki Chrystusa), wpisanym w siedmiolistną różę (Włochy, XV wiek). Na tkaninę nałożono wypukły haft imitujący płaskorzeźbę. W centralnej części ukazana jest Matka Boska z Dzieciątkiem. Towarzyszą jej przedstawienia czterech świętych męczenniczek: św. Katarzyny Aleksandryjskiej, św. Barbary, św. Doroty i św. Małgorzaty.

Drugi z ornatów wykonany został z zielonego aksamitu z motywami owocu granatu, otoczonego siedmiolistną różą (haft: Polska, tkanina: Włochy, XV wiek). Przedstawione na ornacie sceny figuralne przedstawiają Chrystusa ukrzyżowanego oraz Matkę Bożą Bolesną i św. Jana Ewangelistę stojących pod krzyżem. W zakończeniach ramion hafciarz umieścił sceny ilustrujące Pasję Jezusa Chrystusa: Ecce Homo (Oto Człowiek), pojmanie, modlitwę w Ogrójcu, koronowanie cierniem, dźwiganie krzyża. Wszystkie sceny wykonano z dużym realizmem, a postacie wyobrażone są we współczesnych hafciarzowi strojach charakterystycznych dla 2. poł. XV wieku.

Trzeci z gotyckich haftów naszyty jest na ornacie wykonanym z karmazynowej jedwabnej tkaniny o wzorze nazywanym alla persiana, będącym przykładem rozprzestrzeniania się perskich motywów zdobniczych w tkactwie włoskim 1. połowy XVII wieku. W centralnej części wyobrażony jest Chrystus ukrzyżowany. U stóp krzyża przedstawiona została postać omdlewającej Maryi, podtrzymywanej przez św. Jana Ewangelistę i św. Marię Magdalenę. W zakończeniach ramion preteksty umieszczona został postać Maryi i Archanioła Gabriela w scenie Zwiastowania, a ponad krzyżem Bóg Ojciec. Haft w wielu miejscach jest przetarty i odsłania płótno, na którym widać wykonany wprawną ręką rysunek wyhaftowanej sceny naniesiony delikatną, czarną kreską.

2020-08-05 07:21

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Muzeum zwróci ołtarz?

Niedziela wrocławska 51/2021, str. V

[ TEMATY ]

ołtarz

zabytek

Marek Perzyński

Dyrektor Piotr Oszczanowski, minister Piotr Gliński, ks. proboszcz Cezary Chwilczyński i Dolnośląski Wojewódzki Konserwator Zabytków Daniel Gibski przed ołtarzem z kościoła w Żórawinie

Dyrektor Piotr Oszczanowski, minister Piotr Gliński, ks. proboszcz Cezary Chwilczyński i Dolnośląski Wojewódzki Konserwator Zabytków Daniel Gibski przed ołtarzem z kościoła w Żórawinie

Kościół Trójcy Świętej w Żórawinie to perła manieryzmu, która mocno przygasła. Po przejęciu przez katolicką parafię jest remontowany i są szanse, że choć część wystroju powróci, w tym ołtarz.

I minister kultury i dziedzictwa narodowego wraz z dyrektorem Muzeum Narodowego we Wrocławiu wydają się być „za” – obejrzeli ołtarz 29 listopada w muzeum w towarzystwie proboszcza Żórawiny. Minister Piotr Gliński przyjechał do Wrocławia, by podpisać akt przekształcenia Muzeum Narodowego we Wrocławiu w instytucję w pełni prowadzoną przez ministerstwo kultury. Proboszcz parafii w Żórawinie, ks. dr Cezary Chwilczyński, wykorzystał tę okazję, by spotkać się z ministrem i dyrektorem muzeum, gdzie trafiło większość zabytków z żórawińskiego kościoła. Po oficjalnej uroczystości, w wąskim gronie minister z proboszczem i nowo mianowanym Dolnośląskim Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków Danielem Gibskim udali się do sali, w której eksponowane są zabytki z żórawińskiego kościoła. Przed lśniącym złotem ołtarzem stanęli w zachwycie. Geert Hendrik, jego autor, urodził się w 1559 r. w Amsterdamie, a pożegnał ten świat ok. 1615 r. prawdopodobnie we Wrocławiu, co świadczy, że na Śląsku nie brakowało szczodrych zleceniodawców, więc nie opłacało się szukać szczęścia gdzie indziej. Wykonanie ołtarza do kościoła w Żórawinie zajęło mu dwa lata (1604-05). Wyrzeźbił też herb Hanniwaldtów, fundatorów tej świątyni. Zdobił on epitafium jednego z nich, Adama. Obecnie herb ten eksponowany jest we wrocławskim Muzeum Narodowym.
CZYTAJ DALEJ

Trudne sytuacje czynią niezwykłych ludzi

[ TEMATY ]

homilia

rozważania

Karol Porwich/Niedziela

Rozważania do Ewangelii Łk 21, 12-19.

Środa, 26 listopada. Dzień Powszedni.
CZYTAJ DALEJ

Andruszkiewicz o wyroku TSUE: nie poddamy się terrorowi „tęczowych” wyroków

2025-11-25 23:13

[ TEMATY ]

polityka

TSUE

Adobe Stock

Wiceszef kancelarii prezydenta Adam Andruszkiewicz, odnosząc się do wtorkowego wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE dot. uznawania małżeństw jednopłciowych zawartych w innym kraju UE powiedział, że kancelaria prezydenta „nie podda się terrorowi tęczowych wyroków”.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł we wtorek na kanwie sprawy z Polski, że państwo członkowskie ma obowiązek uznać małżeństwo pary tej samej płci zawarte legalnie w innym kraju UE, nawet jeśli prawo tego państwa nie uznaje tego typu związków. O ten wyrok we wtorek wieczorem w TV Trwam został zapytany Andruszkiewicz.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję