Jacek – kolega z liceum

Irena Markowicz: Mimo że czas nauki w liceum to ważny okres, to po wielu latach w pamięci pozostają na ogół jedynie okruchy…

S. Gracja: To prawda. Po maturze rozjechaliśmy się w różne strony. Nie zapomnieliśmy jednak o sobie. Doskonale pamiętam, że bezpośrednio po odebraniu świadectw dojrzałości Jacek zapisywał nasze adresy. Zamierzał zorganizować zjazd absolwentów po pięciu latach od zdania matury. Jacek miał to do siebie, że lubił jednoczyć. Niestety, do spotkania klasowego wtedy nie doszło.
Renata Bajek: Mnie natomiast Jacek zaskoczył. To było chyba w 1989 r., pracowałam wtedy w szpitalu i mimo że z Jackiem nie miałam kontaktu, on niespodziewanie zjawił się. To było niezwykle miłe, bo znaczyło, że pamiętał i chciał się spotkać.

Zmarł w 1991 r. w wieku 25 lat. Słyszałam, że jest wspominany z sympatią…

R.B.: Był serdeczny, uczynny, zawsze dobrze nastawiony do ludzi.
S.G.: Należałam z Jackiem do tej samej grupy językowej. W związku z tym nasze kontakty były częstsze. Łączyło nas podobne spojrzenie na świat, ludzi, życie, wartości religijne, relację z Bogiem. Taki sposób pojmowania rzeczywistości był kształtowany przez formację w Ruchu Światło-Życie. Wiele czasu spędziliśmy na rozmowach. Był otwarty, o szerokich horyzontach, miał wiele do powiedzenia. Był oczytany. Często zabierał głos, by przedstawić rzetelną argumentację i naukę Kościoła, dotyczącą rożnych dylematów moralnych czy etycznych. Stawał w obronie ludzkiego życia. Nie ukrywał, że te sprawy są dla niego ważne i interesujące, więc nie zdziwiłam się, że po maturze wybrał studia teologiczne na KUL-u.
S.G i R.B.: Był elokwentny. Jedna z koleżanek stwierdziła, że odznaczał się „precyzją wypowiedzi”. W pamięć zapadła mi sytuacja z lekcji języka polskiego, kiedy to Jacek dogłębnie, bez uprzedniego przygotowania, wyjaśnił znaczenie znaku Opatrzności Bożej.

Czy mówił w klasie, że codziennie przed lekcjami uczestniczył we Mszy św. u Ojców Bernardynów?

S.G. i R.B. razem: Nie, zdecydowanie nie...
R.B.: Jednak jedna z koleżanek mówiła, że Jacek przyjeżdża do szkoły wcześnie, gdyż codziennie uczestniczy we Mszy św. przed lekcjami w bazylice Ojców Bernardynów. Potem bezpośrednio szedł do szkoły. Jacek zwykle zamieniał kilka miłych słów z innymi i oddawał się nauce. Był skupiony i wyciszony. Nie traktował spraw powierzchownie. Jako porządny uczeń, ale zdecydowanie nie kujon, starał się serio przygotować do zajęć. Zawsze wycieczki szkolne są atrakcją, wspomina się je długo.
S.G.: Tak. Szczególnie w pamięci utkwiły mi dwa wyjazdy: do Zakopanego i do Krościenka. W tym drugim przypadku w wybór miejsca i organizację włączył się Jacek. Zaproponował dom oazowy Ruchu Światło-Życie. Byliśmy tam kilka dni z naszą wspaniałą wychowawczynią – Władysławą Szmyd. Był to fantastyczny czas pozytywnego szaleństwa młodych ludzi. Pamiętam do dzisiaj, że to Jacek był organizatorem.
R.B.: Od początku Jacek rzucał się w oczy. Mam w pamięci taki obraz: wysoki, przystojny chłopak w swetrze i czarnej kurtce.
S.G.: Jacek nosił na palcu różaniec w formie obrączki i krzyżyk przypięty do swetra w ciemnym kolorze, zrobionego na drutach przez mamę. Wokół szyi zwykle okręcał szalik, również zrobiony na drutach. I jeszcze jeden szczegół: na szyi na rzemyku nosił tzw. foskę, czyli znak Ruchu Światło-Życie. Warto wspomnieć, że eksponowanie znaków religijnych w okresie komunistycznym było ryzykowne i niewątpliwie było wyrazem jego odwagi.

Jeszcze w sobotę Manowska zapewniała podczas Zgromadzenia Ogólnego Sędziów SN, że sędziowie nie muszą obawiać się z jej strony jakiejkolwiek zemsty i odwetu.

"Chciałabym normalnie pracować, chciałabym zasypać ten dół między nami, a przynajmniej doprowadzić do wzajemnej tolerancji i poprawnej współpracy, dlatego że SN i ludzie na to zasługują" - mówiła wtedy sędzia. Wskazywała, że trzeba dążyć do zapewnienia harmonijnego funkcjonowania SN.

Jak sama siebie określiła jest człowiekiem, "który łączy ludzi w działaniu, a nie dzieli". "Nie jesteśmy żadną nadzwyczajną kastą. Powinniśmy ludziom służyć, a nie być ponad nimi" - mówiła ponadto podczas zgromadzenia SN.

Manowska została wybrana przez prezydenta na sześcioletnią kadencję spośród pięciorga kandydatów wyłonionych w głosowaniu przez Zgromadzenie Ogólne Sędziów SN. Na Manowską głosowało 25 sędziów. Był to drugi wynik; największym poparciem zgromadzenia SN cieszył się Włodzimierz Wróbel, na którego głos oddało 50 z 95 sędziów biorących udział w głosowaniu.

Nowa I prezes SN posiada ponad 25-letnie doświadczenie sędziowskie zdobyte w sądach wszystkich szczebli. Po zdobyciu uprawnień sędziowskich orzekała w Sądzie Rejonowym dla Warszawy Pragi. Karierę orzeczniczą kontynuowała następnie w warszawskim sądzie okręgowym. Przez niemal 14 lat orzekała także w Sądzie Apelacyjnym w Warszawie.

Do Izby Cywilnej Sądu Najwyższego trafiła w październiku 2018 r. Prezydent Andrzej Duda powołał Manowską na sędziego SN po rekomendacji Krajowej Rady Sądownictwa. Z uwagi na - podnoszone przez część środowiska sędziowskiego i polityków - wątpliwości dotyczące prawidłowości powołania sędziowskich członków KRS przez Sejm, skuteczność nominacji Manowskiej do Sądu Najwyższego była kwestionowana.

Podczas sobotnich obrad zgromadzenia SN Manowska była również pytana, czy uważa się za sędziego SN. "Nie, nie uważam się. Ja jestem sędzią SN. Złożyłam ślubowanie przed prezydentem, objęłam obowiązki służbowe" - podkreśliła w odpowiedzi.

Jednocześnie mówiła, że nie podobał się jej "kształt poprzedniej KRS i nie podoba się kształt obecnej". "Moim zdaniem KRS powinna być wybierana w wyborach powszechnych sędziowskich, po to żeby nie było z jednej strony zarzutów, że jest zależna od władzy ustawodawczej, ale z drugiej strony, by nie było zarzutów działania tzw. spółdzielni, a to była powszechna opinia wśród sędziów, że grupy się wybierają" - zaznaczała podczas zgromadzenia SN.

Manowska przez ponad cztery lata - od stycznia 2016 r. - kierowała Krajową Szkołą Sądownictwa i Prokuratury w Krakowie. Jak zapewniła podczas zgromadzenia SN, doświadczenie z zarzadzania tą instytucją zamierza przenieść do Sądu Najwyższego. Podkreśliła przy tym, że umiejętności zarządcze są jej atutem.

Jak mówiła, kiedy rozpoczęła zarządzanie tą szkołą, zderzyła się z mobbingiem. "Ja ten mobbing zlikwidowałam. Dla każdego człowieka, który chciał pracować znalazłam właściwe miejsce w krajowej szkole. Nie ma tu ludzi niepotrzebnych i wykluczonych" - wskazywała. Zwróciła też uwagę, że w czasie, gdy była dyrektorem krakowskiej szkoły, absolwenci tej placówki "wreszcie idą do służby po egzaminie sędziowskim". Do swoich sukcesów zarządczych zaliczyła także pozyskanie na rzecz szkoły dwóch nieruchomości.

W kwietniu, na niespełna miesiąc przed rozpoczęciem procedury wyboru kandydatów na I prezesa SN, media podały, że do internetu wyciekły dane tysięcy sędziów i prokuratorów, które miała w swoich zasobach krakowska szkoła. W sieci pojawiły się prywatne adresy mailowe, adresy zamieszkania, numery telefonów, a także hasła logowania.

Śledztwo w tej sprawie wszczęła lubelska prokuratura regionalna. W konsekwencji śledczy zatrzymali i postawili zarzuty pracownikowi spółki zewnętrznej zarządzającej serwerami szkoły. Manowska komentując tę sprawę mówiła, że prawdopodobne jest, że do wycieku danych osobowych doszło na skutek zaniedbania jednej z firm zarządzających danymi. W sobotę przed zgromadzeniem SN powiedziała, że "nie takim gigantom się to zdarzało". "Czy to był przypadek, to wykaże postępowanie" - dodała.

Manowska ma za sobą także okres pracy w Ministerstwie Sprawiedliwości. W 2007 r. przez kilka miesięcy pełniła funkcję wiceministra w resorcie sprawiedliwości kierowanym wówczas przez Zbigniewa Ziobrę. Manowska zajmowała się wówczas w ministerstwie sądownictwem powszechnym. Odeszła z resortu po objęciu władzy przez PO-PSL.

Przez uczestników zgromadzenia sędziów wyłaniającego kandydatury na I prezesa SN była pytana - podobnie jak inni kandydaci - o związki z politykami i ich stosunek do polityki. "Miałam takie związki i nie jest to tajemnicą. W 2007 r. przez siedem miesięcy byłam podsekretarzem stanu w MS, ministrem był wtedy Zbigniew Ziobro, a podsekretarzem stanu obecny prezydent Andrzej Duda. (...) Ja się nie zapieram i nie wypieram tych znajomości" - mówiła sędzia Manowska.

Wskazywała jednocześnie, że "przez kilkanaście lat późniejszego orzekania nie wypowiadała się na temat polityki" i nigdy ani jej, ani żadnemu z jej orzeczeń nie został postawiony zarzut upolitycznienia. "Obiecuję, że będę strażnikiem niezawisłości. (...) Nigdy żaden polityk na mnie nie wywierał wpływu w sferze orzecznictwa, nawet nie próbował" - podkreślała.

Nowa I prezes SN jest warszawianką. W stolicy ukończyła też studia na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. Na tej samej uczelni obroniła doktorat, a następnie uzyskała habilitację. Jest profesorem nadzwyczajnym Uczelni Łazarskiego, na której wykłada od 2013 r. Specjalizuje się w cywilnym prawie procesowym.(PAP)

autor: Mateusz Mikowski, Marcin Jabłoński

mm/ mja/ aj/