Pytanie czytelnika:
Jestem w trakcie rozwodu z mężem. Mam trójkę dzieci i nie pracuję. Czy w momencie rozwodu także ja dostanę alimenty?
Odpowiedź eksperta
Zacznę może od tego, że alimenty to nie dopust boży, ale zwykła moralna powinność.
Obowiązek alimentacyjny polega na dostarczaniu środków utrzymania (w przypadku dzieci – również wychowania) i obciąża krewnych w linii prostej (dziadkowie, rodzice, dzieci, wnuki) oraz rodzeństwo (brat, siostra).
Reklama
Obowiązek alimentacyjny istnieje również między małżonkami (lub byłymi małżonkami) oraz między dzieckiem a mężem matki i dzieckiem a żoną ojca (czyli pasierbem a ojczymem/macochą), o ile uzasadniają to zasady współżycia społecznego.
Obowiązuje nadto ustalona kolejność. Obowiązek alimentacyjny obciąża zstępnych przed wstępnymi (tzn. jeśli znajdę się dzisiaj w niedoli, to muszą mi najpierw pomóc moje dzieci, a dopiero później moi rodzice), a wstępnych przed rodzeństwem (z braku dzieci zażądam pomocy najpierw od rodziców, a potem dopiero od brata czy siostry).
Obowiązek utrzymania i wychowania dzieci ciąży przede wszystkim na ich rodzicach. Dopiero gdy tych rodziców zabraknie lub gdy zostanie ustalone, że nie są oni w stanie temu zobowiązaniu podołać i z tego powodu dziecko mogłoby się znaleźć w niedostatku – w grę zaczyna wchodzić subsydiarna odpowiedzialność krewnych (np. dziadków).
Reklama
Poza przypadkami alimentów należnych dzieciom oraz poniżej omówionej sytuacji między małżonkami obowiązek alimentacyjny powstaje wyłącznie względem osób, które znalazły się w niedostatku, czyli w sytuacji kiedy człowiek nie może własnymi siłami zaspokoić w całości lub w części swoich usprawiedliwionych potrzeb.
Nawet w trakcie trwania małżeństwa jeden małżonek może żądać od drugiego alimentów (jeśli sytuacja to uzasadnia). Po orzeczeniu rozwodu lub separacji natomiast małżonek, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia (np. z braku orzeczenia o winie), a znalazł się w niedostatku może żądać od drugiego małżonka dostarczania środków utrzymania.
Małżonek uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i w konsekwencji istotnego pogorszenia sytuacji materialnej małżonka niewinnego może być natomiast zobowiązany do przyczyniania się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb tego ostatniego, choćby ten nie znajdował się w niedostatku.
Obowiązek alimentacyjny wygasa, jeśli małżonek uprawniony do alimentów wejdzie w nowy związek małżeński. Wygasa on również po upływie pięciu lat w przypadku zobowiązanego, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia.
Zakres obowiązku alimentacyjnego zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego.
Pozew o alimenty należy złożyć w sądzie rejonowym właściwym ze względu na miejsce zamieszkania uprawnionego.
