Reklama

Wiadomości

Dobro musi zwyciężyć!

„Uratowała 2,5 tys. dzieci, ryzykując swoim życiem co najmniej 2,5 tys. razy, takie postawy i takie postacie warto przypominać” – tak Rzecznik Praw Dziecka Marek Michalak argumentował potrzebę, aby rok 2018 był Rokiem Ireny Sendlerowej.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Sama o sobie napisała: „Miałam trudne, biedne dzieciństwo, tragiczną młodość, a teraz mam ciężką starość”. Mimo, a może właśnie wskutek okupacyjnych przeżyć nigdy nie chciała rozmawiać o wojnie z kimś, kto jej nie przeżył, nie widział tego, co ona (a widziała wiele, m.in. jak Janusz Korczak szedł z Domu Sierot z dziećmi na śmierć. Ta ostatnia droga trwała cztery godziny), bo „nikt nie zrozumie, czym jest wojna”.

Świadek historii

Irena Stanisława Sendlerowa z domu Krzyżanowska (w czasie okupacji przyjęła pseudonim „Jolanta”) przyszła na świat 15 lutego 1910 r. w Warszawie. W czasie II wojny światowej pracowała jako kierowniczka referatu dziecięcego Rady Pomocy Żydom „Żegota”. Zorganizowała siatkę ludzi i instytucji, z którymi heroicznie niosła pomoc żydowskim dzieciom z getta.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

W październiku 1943 r. została aresztowana. Pomimo tortur w siedzibie gestapo przy alei Szucha, więziona przez 100 dni na Pawiaku, nikogo nie wydała i nie zdradziła żadnych informacji. W trakcie Powstania Warszawskiego posługiwała jako sanitariuszka na Mokotowie.

Po wojnie pracowała m.in. w opiece społecznej, organizowała domy dziecka, ośrodki pomocy starszym ludziom i domy opieki. Zmarła 12 maja 2008 r.

Hart ducha

Na jej niezwykłe heroiczne czyny duży wpływ miały wychowanie, które wyniosła z domu rodzinnego, oraz przykład rodziców: jej tato zmarł w wieku 40 lat, zaraziwszy się od pacjentów chorych na tyfus, których z poświęceniem ratował jako nieliczny spośród warszawskich lekarzy.

Już na studiach, kiedy wprowadzono tzw. getto ławkowe i w indeksach studentów na prawej stronie pieczęć informowała o „stronie aryjskiej, prawa strona dla Polaków”, „lewa strona dla Żydow”, Sendlerowa konsekwentnie siedziała po lewej stronie, by okazać solidarność swoim koleżankom i kolegom Żydom. Broniła bitych żydowskich kolegów, a w akcie protestu skreśliła samowolnie w indeksie wspomnianą wyżej pieczęć, za co była ukarana zawieszeniem w prawach studenckich na okres 3 lat.

Reklama

Podczas wojny nie tylko ratowała dzieci. Wnosiła na teren getta szczepionki przeciwko tyfusowi. Aktywnie działała. Jako jedna z kilku osób m.in. dostała polecenie, aby towarzyszyć pewnemu wprowadzonemu do getta mężczyźnie, który na własne oczy miał się przekonać o tragicznej sytuacji, która tam panowała. Potem się dowiedziała, że był to Jan Karski.

„Ileż można mieć mamuś?”

Jak ratowano dzieci? Podstawową sprawą było załatwienie metryki chrztu (dla dorosłych autentycznej kenkarty), bo bez takiego dokumentu nie można było dostać nawet kartek żywnościowych.

Drugą sprawą był wybór sposobu wydostania dziecka z getta. Wyprowadzano maluchy przez gmach sądu, który miał dwa wejścia (od strony getta i od strony aryjskiej), po czym wywożono je sanitarką, wozami strażackimi lub tramwajami.

Niektóre dzieci szmuglowano przez piwnice domów graniczących z budynkami po aryjskiej stronie. Czasem korzystano z przewodów kanalizacyjnych jako drogi ucieczki. Niemowlęta były usypiane i chowane w specjalnych skrzyneczkach z otworami. Starsze dzieci wyprowadzano z brygadami z pracy np. pod płaszczem, a bose nóżki dziecko wkładało w buty ratującej je osoby...

Irena wspominała, że kiedyś wiozła zapłakanego malucha do nowych opiekunów. Wśród łez zapytał ją w pewnym momencie: „Proszę pani, ileż można mieć mamuś, bo ja już jadę do trzeciej?...”.

„Słoiki” Sendlerowej

W 1999 r. nauczyciel historii Norman Conard z Uniontown (Kansas) ogłosił konkurs, w którym zachęcił swoje uczennice do napisania sztuki teatralnej pt. „Życie w słoiku”. Jej tytuł nawiązuje do sposobu, w jaki w 1944 r. Irena Sendlerowa i Jadwiga Piotrowska (ona przepisywała dane dzieci, gdyż dysponowała maszyną do pisania) ukryły kartotekę uratowanych żydowskich dzieci, dzięki czemu po wojnie dowiedziały się one o swoich rodzinach. Tak powstała legenda, chociaż tak naprawdę nie było słoika, tylko dwie butelki zakopane w ziemi pod jabłonką na posesji przy ul. Lekarskiej 9. Córka Sendlerowej – Janina Zgrzembska twierdzi, że słoiki są stawiane na grobie jej mamy do dziś.

Reklama

Przedstawienie oparte na faktach z życia Ireny Sendlerowej było wystawiane wiele razy w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie i w Polsce, a uczennice przyjechały do naszego kraju. Rozgłos przedstawienia doprowadził do powstania fundacji „Life in a Jar”, promującej postawę głównej bohaterki.

Wśród wielu odznaczeń Ireny Sendlerowej należy wymienić również: medal „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”; Order Orła Białego; tytuł Honorowej Obywatelki m.st. Warszawy. Za najważniejszy jednak zawsze uważała Order Uśmiechu przyznany jej przez dzieci, wszak podkreślała, że I wojna światowa była pierwszą wojną skierowaną przeciwko dzieciom!

Krakowskim tropem Ireny Sendlerowej

Szlakiem Sendlerowej można zwiedzać Warszawę, ale i krakowscy przewodnicy chętnie opowiadają o tej postaci (2,5 tys. uratowanych żydowskich dzieci), łącząc ją z Oskarem Schindlerem (ok. 1,1 tys. uratowanych Żydów). Sama Sendlerowa opowiadała, że podczas okupacji dwa razy jeździła do Krakowa. Te wyjazdy prawdopodobnie były związane z działalnością w „Żegocie”.

Przy ul. Jagiellońskiej 11 w Krakowie na jednej z kamienic mieści się obecnie tablica upamiętniająca siedzibę Rady Pomocy Żydom. Inskrypcja przypomina przechodniom, że „w tym domu w latach 1943-45 miała siedzibę konspiracyjna Rada Pomocy Żydom «Żegota» Polskiego Państwa Podziemnego, której wiele tysięcy Żydów zawdzięcza przeżycie zagłady za cenę życia tysięcy Polaków”. Odsłonięcia tablicy dokonał ostatni żyjący uczestnik „Żegoty” Władysław Bartoszewski...

Irena Sendlerowa osobiście znała organizatora krakowskiego oddziału tej instytucji – Stanisława Dobrowolskiego. Założenie krakowskiego oddziału „Żegoty” nastąpiło na kilka dni przed krwawą likwidacją getta na Podgórzu, która miała miejsce 13 i 14 marca. W 1979 r. Instytut Yad Vashem podjął decyzję o przyznaniu Stanisławowi Dobrowolskiemu tytułu „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”.

Reklama

O tym, że kultywowanie tradycji takiej jak noszenie narodowego stroju, którym jest strój krakowski, podczas uroczystości religijnych w rodzinie Sendlerowej było bardzo ważne, świadczą jej wspomnienia – pamięta, jak przebrana w strój krakowski sypała kwiatki, idąc z innymi dziećmi w procesjach kościelnych.

Do końca życia twierdziła, że mogła zrobić więcej, i często powtarzała, iż dobro musi zwyciężyć. Dziś pozostały po niej pomniki (pierwszy powstał w Moskwie), alejka przed muzeum historii Żydów Polskich oraz rok 2018 jako hołd pamięci jej poświęcony...

2018-02-07 10:50

Ocena: +3 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Rabin Schudrich: my, Żydzi, wiemy jakie to uczucie, gdy płonie Świątynia

[ TEMATY ]

pożar

Żydzi

katedra Notre‑Dame

pl.wikipedia.org

Michael Schudrich

Michael Schudrich

- Jesteśmy poruszeni i zasmuceni pożarem paryskiej katedry Notre-Dame (...) My, Żydzi, wiemy jakie to uczucie, gdy płonie Wasza Świątynia. (...) Łączymy się z wami w bólu w tych trudnych chwilach - napisał Naczelny Rabin RP, Michael Schudrich, w liście do przewodniczącego KEP abp. Stanisława Gądeckiego i Prymasa Polski, abp Wojciecha Polaka.

Publikujemy treść listu:

CZYTAJ DALEJ

Francja: wyjątkowa Wielkanoc z rekordową liczbą nowych katolików

2024-03-26 18:40

[ TEMATY ]

Francja

twitter.com

Kościół we Francji przygotowuje się w do wyjątkowej Wielkanocy z kolejną rekordową liczbą katechumenów. Choć dokładne dane nie zostały jeszcze ogłoszone, to szacuje się, że chrztów dorosłych będzie w tym roku o co najmniej 30 proc. więcej. To prawdziwa epidemia, a raczej niespodziewany cudowny połów - przyznaje ks. Pierre-Alain Lejeune, proboszcz z Bordeaux.

Zauważa, że wszystko zaczęło się półtora roku temu, kiedy do jego parafii zgłosiło się w sprawie chrztu kilkadziesiąt osób, tak iż obecnie ma osiem razy więcej katechumenów niż dwa lata temu. Początkowo myślał, że to przejaw dynamizmu jego parafii. Szybko jednak się przekonał, że nie jest wyjątkiem. Inni proboszczowie mają ten sam «problem», są przytłoczeni nagłym napływem nowych katechumenów.

CZYTAJ DALEJ

Całun Turyński – badania naukowe potwierdzają, że nie został wyprodukowany

2024-03-28 22:00

[ TEMATY ]

całun turyński

Adobe.Stock

Całun Turyński

Całun Turyński

W Turynie we Włoszech zachowało się prześcieradło, w które według tradycji owinięto ciało zmarłego Jezusa - Święty Całun. W ostatnich latach tkanina ta została poddana licznym, nowym badaniom naukowym. Rozmawialiśmy o tym z prof. Emanuelą Marinelli, autorką wielu książek na temat Całunu - niedawno we Włoszech ukazała się publikacja „Via Sindonis” (Wydawnictwo Ares), napisana wspólnie z teologiem ks. Domenico Repice.

- Czy może pani profesor wyjaśnić tytuł swojej nowej książki „Via Sindonis”?

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję