Reklama

Niedziela Małopolska

Babcia Jadzia

Jadwiga Wajda jest mieszkanką Krzyszkowic. Tu się urodziła, tu przeżyła 100 lat! Z perspektywy rodzinnej wioski nadal uważnie spogląda na świat

Niedziela małopolska 52/2017, str. VII

[ TEMATY ]

stulatka

Maria Fortuna-Sudor

Moi rozmówcy zapewniają, że wspólne mieszkanie w wielopokoleniowej rodzinie uczy szacunku dla starszych osób

Moi rozmówcy zapewniają, że wspólne mieszkanie w wielopokoleniowej rodzinie
uczy szacunku dla starszych osób

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Szukając stulatki, zapukałam omyłkowo do innego domu. Otworzył mi starszy pan. Gdy wyjaśniłam cel wizyty, zaprosił do środka i przez okno wskazał właściwy dom. Niepytany powiedział: – To są dobrzy ludzie. A ta pani to ma piękny wiek – stwierdził. Potem dowiem się, że rozmawiałam z Józefem Fornalikiem.

Co lubi?

Jego wskazówki doprowadziły mnie na miejsce. W jednym z pokoi dużego i zadbanego domu czekała na mnie, wraz z córką – Haliną Raczek, starsza pani. Stulatka na początek dokładnie mnie przepytuje. Sama też chętnie dzieli się wspomnieniami i refleksjami z życia. A pamięć wciąż ma dobrą, chociaż bardzo lubi przesłodzoną herbatę. Gdy podpytuję, jak to z tym cukrem jest, seniorka z błyskiem w oku stwierdza: – To zależy, jakie te łyżeczki są. Jak takie malutkie, to i pięć trzeba wsypać. Dodaje: – Całe życie lubię wszystko słodkie. Kiedyś to mi ksiądz powiedział, że dlatego tak długo żyję, bo słodkie jem. Lubi też mięso i wędlinę, chętnie je owoce.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Jadwiga Wajda doczekała 10 wnuków, 12 prawnuków i jednej praprawnuczki. Ojca właściwie nie znała. Był żołnierzem I wojny światowej, w czasie której zginął. Mama została z córkami na gospodarce. Stulatka źle wspomina czasy szkoły: – Jak się czegoś nie umiało, to nauczyciel marszczył czoło i się darł. Bił nas linijką po ręce. Przed II wojną światową zaczęła pracować zarobkowo w Myślenicach. – Najpierw przez rok codziennie ziemniaki skrobałam, później myłam naczynia, a następnie zostałam podkuchenną i kucharce pomagałam – opowiada.

Do końca życia zapamięta 1 września 1939 r. Wtedy Niemcy zabili jej mamę. – Miałam 22 lata, nie wiedziałam, jak to dalej będzie, płakałam – wspomina. Dodaje, że niejeden raz groziła jej śmierć:

– Pani, ile ja już razy miałam nie żyć. Rusków to mało pamiętam. A Niemcy to byli różni. Jeden był lepszy, drugi – gorszy. Szkoda mówić, co człowiek przeszedł – powtarza.

Reklama

Jak żyła?

W ostatni dzień 1945 r. wyszła za mąż. – Od nowego roku miały być śluby cywilne, a myśmy chcieli, żeby nas ksiądz pobłogosławił – wyjaśnia. Dodaje, że na weselu zagrał na harmonii sąsiad. Goście wypili herbatę, potańczyli i było po uroczystościach. Zaczął się kolejny etap życia. Pani Jadwiga urodziła czworo dzieci. Jedno z nich zmarło, jak miało kilka miesięcy. Wajdowie mieli 3,5 hektara ziemi. Ale mąż, który pochodził z Piasków Wielkich, zajmował się też nielegalnym handlem mięsem i za to poszedł do więzienia. Wspomina: – Jeździłam do niego. Najpierw szłam na nogach z Krzyszkowic do Piasków, żeby tam być na 5. rano. Stamtąd jechałam z innymi do Wadowic. Największa radość to była, jak męża z więzienia zwolnili. Przeżyła też śmierć dorosłej córki, a potem wnuczki. W 1990 r. zmarł mąż. – To był dobry człowiek, nie pił, nie palił, o dom i rodzinę się starał – mówi, uśmiechając się do wspomnień.

Pani Jadwiga przez całe życie nie była w szpitalu. Kilka lat temu przewróciła się w łazience i mocno się potłukła. Wówczas córka zdecydowała, że trzeba wezwać lekarza. – Przyjechała pani doktor z Głogoczowa, która powiedziała, że mama musi jechać do szpitala, żeby jej zrobić prześwietlenie głowy, bo lekarka odpowiada za pacjentkę – wspomina Halina Raczek. I dodaje: – Gdy to mama usłyszała, od razu powiedziała, że ona nigdy w szpitalu nie była i tam nie pojedzie.

O co się modli?

Stulatka często powtarza, że nie wie, dlaczego jeszcze żyje, po czym sama sobie dopowiada, że pewnie jest to czas, który dostała na modlitwę. Gdy pytam, o co się modli, wyznaje: – Przepraszam Pana Jezusa za grzechy, które w życiu popełniłam i proszę o szczęśliwą śmierć. Modlę się, żeby mnie nic nie bolało, żebyśmy wszyscy byli zdrowi. I za dusze zmarłych. Myślę, jak oni tam mają. Pani Halina dodaje, że mama dużo czasu spędza z TV Trwam. Modli się, śpiewa pieśni, uczestniczy w Mszy św.

Reklama

A jak wyglądały święta w pani domu? – dopytuję, a stulatka wspomina: – Przez Adwent przygotowywało się ozdoby na drzewko. Orzechy się zawijało w złotko. A ciastka na choinkę się piekło. W bibułkę zawijało się karmelki, a z opłatków robiliśmy światy. Na wigilijną wieczerzę przygotowywało się ziemniaki z grzybianką (czyli zupę grzybową z ziemniakami – przyp. red.), a czasem – pieczone rybki. Po wieczerzy łamaliśmy się opłatkiem, całowaliśmy się, składaliśmy sobie życzenia, a potem śpiewaliśmy kolędy i czekaliśmy na Pasterkę.

W powrocie do przeszłości pomagali pani Jadwidze domownicy. Bo dom rodziny Raczków zamieszkują cztery pokolenia; obok stulatki – córka Halina, która jest od 2015 r. wdową. Jej dwaj synowie z rodzinami mieszkają w tym samym domu: Marek z Kasią oraz dziećmi Karoliną i Mateuszem i Dawid z Justyną oraz szesnastomiesięczną córeczką Anią. Pani Halina dodaje, że i pozostali synowie są blisko rodziny. Wymienia: – Najstarszy Jacek wraz z żoną Danutą mieszka w Zawadzie koło Krzyszkowic, a Janusz ma dom tuż obok tego rodzinnego. Łatwo zauważyć, że babcia Jadzia, jak zwracają się do stulatki domownicy, jest w tym domu otoczona opieką, a nade wszystko wielką serdecznością.

Kim jest dla rodziny?

Kasia Raczek, która pomaga teściowej opiekować się stulatką, przyznaje, że ma bliski kontakt z babcią. Stwierdza: – To daje wielką radość, jak się tu do babci wchodzi, ona zauważa to i całą sobą z uśmiechem mówi: „O, jesteś!”. Bo babcia się martwi, jak gdzieś wyjeżdżam i zawsze powtarza, żebym przed wyjazdem się pomodliła. Z kolei Justyna Raczek opowiada: – Kiedyś zapytałam, co trzeba zrobić, żeby tak długo żyć. I babcia mi odpowiedziała, że trzeba się w życiu szanować. Nie przejmować się niepowodzeniami, że trzeba je przyjąć i jeszcze we wszystkim zachować umiar.

Reklama

Opiekowanie się seniorką integruje rodzinę. – Na pewno można się wielu ciekawych rzeczy od babci dowiedzieć, na przykład jak się dawniej żyło, a wspólne mieszkanie uczy też szacunku do ludzi starszych – mówi w imieniu rodziny Justyna. Córka Halina dodaje, że przypominane przez mamę historie uświadamiają kolejnym pokoleniom, iż dawniej nie było wszystkiego na wyciągnięcie ręki, a ludzie byli dla siebie bardziej życzliwi i chętnie sobie pomagali.

– Przy babci wolniej życie płynie – stwierdza na podsumowanie rozmowy Justyna Raczek. Myślę, że wolniej znaczy też szczęśliwiej.

***


M.F.S.: – Księże Proboszczu, czy w Krzyszkowicach jest dużo wielopokoleniowych rodzin, takich jak ta, w której żyje najstarsza parafianka?
Ks. Jan Antoł, proboszcz parafii pw. św. Anny w Krzyszkowicach: – U nas nadal są rodziny wielopokoleniowe, które z punktu widzenia parafii, lokalnej społeczności są bardzo ważne. Bo ci starsi i najstarsi mieszkańcy wioski przekazują tym młodszym i najmłodszym dobre rodzinne zwyczaje, tradycje, a przede wszystkim dbają o zaszczepienie i rozwój wiary. Zwłaszcza teraz, gdy większość dorosłych pracuje poza domem, to właśnie dziadkowie mają duży wpływ na wnuki. To oni niejednokrotnie zabierają je na nabożeństwa, na Mszę św., zwłaszcza w tygodniu. To oni dopilnują nauki pacierza. To jest tradycja w wielu krzyszkowickich domach. Także w rodzinie naszej najstarszej parafianki. Pamiętam, że gdy ogłosiłem w kościele, iż będziemy mieć w parafii taką uroczystość, to niektórzy byli zdziwieni, że mamy taką wiekową babcię. Jej jubileusz był okazją, żeby podziękować Bożej Opatrzności za wielki dar, jakim jest życie od poczęcia do naturalnej śmierci. Dla naszej społeczności to także powód do radości, że mamy mieszkankę, która dożyła pięknego wieku i, co ważne, ma tego świadomość.

2017-12-20 12:28

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Stulatka z Myślenic

Niedziela małopolska 4/2023, str. IV

[ TEMATY ]

stulatka

Elżbieta Leśniak

Praca czyni człowieka mocnym – przekonuje Bogumiła Leśniak

Praca czyni człowieka mocnym – przekonuje Bogumiła Leśniak

Jestem zawsze zadowolona – uśmiechając się, stwierdza Bogumiła Leśniak, stuletnia mieszkanka Myślenic.

Jej rodzice; Marcin i Anna Cielińscy wychowali jedenaścioro dzieci. Dwoje było z pierwszego małżeństwa ojca. – O tym, że najstarsze siostry miały inną mamę, dowiedziałam się, gdy już byłam dorosła – wspomina pani Bogumiła. Także jej przyrodnie siostry, których mama zmarła, gdy miały 2 i 3 latka, długo nie wiedziały, iż wychowuje je druga mama.

CZYTAJ DALEJ

Dziś Wielki Czwartek – początek Triduum Paschalnego

[ TEMATY ]

Wielki Czwartek

Pio Si/pl.fotolia.com

Od Wielkiego Czwartku Kościół rozpoczyna uroczyste obchody Triduum Paschalnego, w czasie którego będzie wspominać mękę, śmierć i zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa. W Wielki Czwartek liturgia uobecnia Ostatnią Wieczerzę, ustanowienie przez Jezusa Eucharystii oraz kapłaństwa służebnego.

Wielki Czwartek jest szczególnym świętem kapłanów. Rankiem, jeszcze przed wieczornym rozpoczęciem Triduum Paschalnego, ma miejsce szczególna Msza św. Co roku we wszystkich kościołach katedralnych biskup diecezjalny wraz z kapłanami (nierzadko z całej diecezji) odprawia Mszę św. Krzyżma. Poświęca się wówczas krzyżmo oraz oleje chorych i katechumenów. Przez cały rok służą one przy udzielaniu sakramentów chrztu, święceń kapłańskich, namaszczenia chorych, oraz konsekracji kościołów i ołtarzy. Namaszczenie krzyżem świętym oznacza przyjęcie daru Ducha Świętego.. Krzyżmo (inaczej chryzma, od gr. chrio, czyli namaszczać, chrisis, czyli namaszczenie) to jasny olej z oliwek, który jest zmieszany z ciemnym balsamem.

CZYTAJ DALEJ

Stanowisko Rady Młodych Archidiecezji Lubelskiej w sprawie ochrony życia ludzkiego

2024-03-28 11:47

materiały prasowe

My, członkowie Rady Młodych Archidiecezji Lubelskiej, jako przedstawiciele wspólnot młodzieżowych działających na terenie Archidiecezji w duchu odpowiedzialności za kształt życia społecznego w naszej Ojczyźnie, chcemy jednoznacznie opowiedzieć się po stronie prawa do życia i wartości każdej istoty ludzkiej, od chwili poczęcia do naturalnej śmierci.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję