Reklama

Niedziela Sosnowiecka

Dusza kościoła i żywa historia wspólnoty

Z Romanem Hylą – o instrumentach organowych w diecezji sosnowieckiej – rozmawia ks. Tomasz Zmarzły

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

KS. TOMASZ ZMARZŁY: – Każdy jubileusz to wydarzenie, które przywołuje historię. 25-lecie powstania diecezji sosnowieckiej każe spojrzeć na nasze świątynie, które są świadkami naszej historii, a szczególnie na ich wyposażenie, m.in. instrumenty organowe. Które z nich są najcenniejsze?

ROMAN HYLA: – Mimo że znaczna większość parafii powstała pod koniec wieku XX, to na terenie diecezji znajdują się takie „perełki”, jak organy Hansa Hummla w Olkuszu, które pamiętają czasy renesansu. To najstarsze organy w Polsce i najsłynniejsze w naszej diecezji (obecnie są remontowane).

– Jest też wiele innych, które zasługują na wyróżnienie. Gdzie można je zobaczyć?

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

– Niekiedy w małych parafiach znajdziemy prawdziwy skarb, np. w parafii św. Barbary w Dąbrowie Górniczej zachowany jest instrument firmy Schlag und Söhne z 1871 r., w parafii św. Jakuba Apostoła w Gieble są organy Leopolda Blomberga – też z 1871, w parafii Podwyższenia Krzyża Świętego w Dąbrowie Górniczej-Łośniu – organy polskiego budowniczego Wojciecha Gadki z 1907 r., czy w kolegiacie św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty w Pilicy – instrument Blomberga z 1884 r.

– W kolegiacie pilickiej, oprócz wielkiego instrumentu, także w bocznej kaplicy poświęconej św. Józefowi znajdują się organy…

– Organy te datowane są na 1700 r. Z tym instrumentem łączy się ciekawa legenda. Od kilkunastu dziesięcioleci instrument jest wyłączony z użytku, lecz lokalne wieści głoszą, że organy są w pełni sprawne, lecz ich dźwięki mogą słyszeć wyłącznie osoby, które… nie mają na sumieniu żadnego grzechu...

Reklama

– Z czego zbudowane są organy piszczałkowe?

– Z traktury (klawiatura, registry, mechanizmy przekazujące ruch), miechów i piszczałek. Te ostatnie wykonane są najczęściej z cyny, cynku lub ołowiu. Podczas wojen piszczałki z wielu instrumentów były przetapiane m.in. na naboje. Taki los spotkał na pewno organy w kościele św. Macieja Apostoła w Siewierzu, kiedy to Niemcy w 1918 r. zarekwirowali znaczną część piszczałek.

– Czy każdy instrument budowany był do konkretnego kościoła, czy były one niekiedy przenoszone?

– Organy, mimo ogromnych rozmiarów, nie zawsze całe swoje „życie” spędzają w jednym kościele. Na przykład w kolegiacie św. Wojciecha i św. Katarzyny w Jaworznie sprowadzono w 1944 r. z bielskiej katedry zabytkowe organy firmy Rieger (1891 r.).

– Ciekawą historię mają organy z kościoła św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Czeladzi…

– Tamtejszy instrument, zbudowany w 1916 r. przez żarskiego organmistrza Gustawa Heinze, to tak naprawdę znacznie przebudowane organy Johanna Heinricha Meitnerta z XVIII wieku. W połowie XX wieku przewieziono je z kościoła ewangelickiego w Złotoryi do Warszawy, a dopiero potem, w 1960 r. przekazano do kościoła pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Czeladzi. Tu stoją po dziś dzień, jednak nie przypominają swojej oryginalnej postaci. Co ciekawe, w tym samym kościele jest także instrument z 1637 r. z poprzedniej świątyni parafialnej. Niestety, w tym momencie jest rozebrany i wyłączony z użytku.

– Skąd obecnie przywozi się instrumenty?

– Ze względu na sekularyzację, pustoszenie kościołów w Europie Zachodniej i wyłączanie ich z użytku, stosunkowo tanio sprowadza się je stamtąd do Polski. Właśnie tak się stało m.in. w: parafii św. Jadwigi Śląskiej w Będzinie (organy sprowadzono z Holandii w 2003 r.), parafii św. Jadwigi Królowej w Dąbrowie Górniczej (z Niemiec, rok 2010), czy w parafii Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Jaworznie-Długoszynie (z Holandii, rok 2015).

– A jak wygląda sprawa remontów?

– Ostatnimi laty, oprócz sprowadzania nowych instrumentów, można zaobserwować liczne remonty, m.in. w: sanktuarium Najświętszej Maryi Panny Anielskiej (2015 r.), sanktuarium Najświętszego Serca Pana Jezusa w Dąbrowie Górniczej-Strzemieszycach (2016 r.), kościele Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Będzinie-Łagiszy (2017 r.), czy wreszcie w sosnowieckiej bazylice katedralnej Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny (2017 r.). To jest wspaniała informacja nie tylko dla parafian w diecezji sosnowieckiej, którzy mogą się cieszyć pięknem muzyki podczas liturgii, ale też dla melomanów, którzy pragną uczestniczyć w coraz to liczniej organizowanych koncertach muzyki organowej. Przyglądając się innym instrumentom organowym w naszej diecezji trzeba zauważyć, że nie wszystkie są sprawne, wiele z nich, niestety, niszczeje z powodu braku środków do remontu generalnego. Potrzebna jest większa troska o nie, bowiem organy są duszą kościoła, żywą historią wspólnoty. Warto o nie dbać, by przez następne lata mogły służyć wiernym i dawać świadectwo historii diecezji sosnowieckiej.

2017-04-06 09:46

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Koncerty – jeden za drugim

[ TEMATY ]

koncert

organy

Piotr Górecki

Młodzi artyści na koncercie w Pogórzu.

Młodzi artyści na koncercie w Pogórzu.

Zaległe i bieżące koncerty odbywają się w parafii NMP Królowej Polski w Pogórzu. W ostatnim czasie gościli tam młodzi artyści związani z poznańskim środowiskiem muzycznym oraz Bielskie Towarzystwo Muzyczne.

Młodzi artyści z Poznania wystąpili w parafii NMP Królowej Polski w Pogórzu na trzecim już koncercie w ramach XII edycji Wieczorów Muzyki Organowej i Kameralnej pt.: „Organowo i kameralnie”. Na organach zagrał Łukasz Kołakowski, laureat wielu nagród na prestiżowych konkursach w kraju i zagranicą. W części kameralnej koncertu wystąpił kwartet altówkowy "Paradise Viola Quartet", który wykonał m.in. autorskie aranżacje znanych przebojów muzyki klasycznej. Koncert poprowadził kierownik artystyczny wieczorów Paweł Seligman.

CZYTAJ DALEJ

8 lat temu zmarł ks. Jan Kaczkowski

2024-03-27 22:11

[ TEMATY ]

Ks. Jan Kaczkowski

Piotr Drzewiecki

Ks. dr Jan Kaczkowski

 Ks. dr Jan Kaczkowski

28 marca 2016 r. w wieku 38 lat zmarł ks. Jan Kaczkowski, charyzmatyczny duszpasterz, twórca Hospicjum św. o. Pio w Pucku, autor i współautor popularnych książek. Chorował na glejaka - nowotwór ośrodka układu nerwowego. Sam będąc chory, pokazywał, jak przeżywać chorobę i cierpienie - uczył pogody, humory i dystansu.

Ks. Jan Kaczkowski urodził się 19 lipca 1977 r. w Gdyni. Był bioetykiem, organizatorem i dyrektorem Puckiego Hospicjum pw. św. Ojca Pio. W ciągu dwóch lat wykryto u niego dwa nowotwory – najpierw nerki, którego udało się zaleczyć, a później glejaka mózgu czwartego stopnia. Po operacjach poddawany kolejnym chemioterapiom, nadal pracował na rzecz hospicjum i służy jego pacjentom. W BoskiejTV prowadził swój vlog „Smak Życia”.

Podziel się cytatem

CZYTAJ DALEJ

Tata w przedszkolu

2024-03-28 11:07

Archiwum przedszkola

W Przedszkolu Integracyjnym Niepublicznym Zgromadzenia Sióstr Kanoniczek Ducha Świętego im. bł. Ojca Gwidona został zorganizowany Dzień Ojca.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję