Reklama

Wiadomości

Bolesław Piasecki – bez happy endu

Niedziela Ogólnopolska 6/2015, str. 35

commons.wikimedia.org

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Bolesław Piasecki urodził się 100 lat temu, to jedna z ciekawszych i tragiczniejszych zarazem postaci polskiego życia politycznego i ideowego XX wieku (piszemy o nim szerzej w bieżącym numerze „wSieci Historii”). Był bardzo zdolnym działaczem narodowym, jednym z najmłodszych, który jeszcze przed wybuchem II wojny światowej stał się rozpoznawalnym politykiem i ideologiem. Wyrósł ze szkoły Romana Dmowskiego, ale bardzo szybko poszedł własną drogą, gdy w 1934 r. najpierw zasilił szeregi ONR „A.B.C.”, a następnie – w wyniku natychmiastowego rozłamu – doprowadził do powstania nowej formacji RNR „Falanga”. Jeszcze przed wojną zdążył podjąć współpracę z obozem sanacji.

Reklama

Po wybuchu II wojny światowej został aresztowany przez Niemców i uwolniony w kwietniu 1940 r. dzięki wstawiennictwu samego Benito Mussoliniego. Zbudował organizację podziemną Konfederacja Narodu, której armia – Uderzeniowe Bataliony Kadrowe – w ciągu kolejnych lat wojny brała udział w licznych potyczkach z Niemcami. W 1944 r. jako oficer AK uniknął aresztowania po operacji „Ostra Brama” i wycofał się na wschód w stronę Warszawy. W listopadzie tego roku został aresztowany przez NKWD, a następnie, po rozmowach z gen. Iwanem Sierowem, nieoczekiwanie zwolniony. Do dziś pokutuje niesprawiedliwa opinia o zdradzie Piaseckiego. Polityczny kontrakt, który został przez niego wówczas podjęty, z jednej strony ratował mu życie, z drugiej zaś – na dłuższą metę – otwierał nowe drogi działania politycznego z pozycji aktywisty katolicko-narodowego. Realne możliwości działania kurczyły się jednak z roku na rok wraz z postępującym powszechnym zamordyzmem komunistycznej władzy. W pierwszych latach po wojnie tygodnik „Dziś i Jutro” zamieszczał artykuły wspierające działalność Kościoła katolickiego, a także wskazujące na przyjęcie przez środowisko doktryny realizmu politycznego. Ratowano także dawnych konspiratorów. Najbardziej znana jest historia uwolnienia dzięki interwencji Piaseckiego Pawła Jasienicy, żołnierza „Łupaszki”, współpracującego wówczas głównie z „Tygodnikiem Powszechnym”. 16 września 1948 r. Jerzy Turowicz w liście do Bolesława Piaseckiego dziękował mu za skuteczną pomoc: „Niech Pan wierzy, że umiemy ocenić wszystkie trudy, które Pan w tej trudnej sprawie poniósł, i zdajemy sobie dobrze sprawę z tego, że gdyby nie Pańska akcja, rzecz mogłaby wziąć obrót całkiem niepomyślny. Serdecznie dłoń Pańską ściskam. Szczerze oddany Jerzy Turowicz”.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Jednakże począwszy od jesieni 1948 r. i utworzenia PZPR, działalność środowiska Bolesława Piaseckiego była poddawana wielorakim sprawdzianom przez totalitarną władzę. Realizacja oczekiwań komunistów jednocześnie stawiała środowisko Stowarzyszenia PAX w pozycji nielojalnego partnera wobec Episkopatu Polski. Unicestwienie czy zdrada? – to pytanie, przed którym musiał nieraz stawać w prawdzie Piasecki. Tak było w przypadku zaboru Caritas przez władzę już w styczniu 1950 r. czy też – ponad trzy lata później – po przejęciu redakcji „Tygodnika Powszechnego”. Bolesław Piasecki, ratując przez kolejne dekady Polski Ludowej ojczystą polską kulturę i resztki elity narodowo-katolickiej z racji prowadzenia Wydawnictwa PAX czy znajdując dla nich zatrudnienie w przedsiębiorstwach prowadzonych przez stowarzyszenie, jednocześnie oddalał się od realizmu politycznego, którego był gorącym wyznawcą po wojnie. Zawierzył bowiem własnym słowom, że realny socjalizm w Polsce będzie trwał co najmniej 50 lat – a zatem poczyni nieodwracalne następstwa w polskiej mentalności. Czy miał rację?

Patrząc dziś, z perspektywy kolejnych dziesięcioleci, widać wyraźnie, że komuniści polscy, a wraz z nimi Stowarzyszenie PAX odcisnęło piętno swego istnienia w historii Polski. Jednak w powszechnej świadomości zarówno „dorobek” komunistów, jak i „dzieła” Stowarzyszenia PAX minęły wraz z powrotem Polski i Polaków na ścieżkę suwerenności narodowej i państwowej. I oby tak zostało.

* * *

Jan Żaryn
Redaktor naczelny „wSieci Historii”, historyk, wykładowca INH UKSW, publicysta i działacz społeczny, m.in. prezes SPJN, członek Komitetu dla Upamiętnienia Polaków Ratujących Żydów

2015-02-03 15:46

Oceń: 0 -1

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Kalendarium papieskich liturgii w sierpniu i wrześniu

2025-07-03 15:45

[ TEMATY ]

papież

kalendarium

Vatican Media

Biuro Prasowe Stolicy Apostolskiej opublikowało dziś kalendarium publicznych liturgii pod przewodnictwem papieża Leona XIV w sierpniu i wrześniu br.

W niedzielę 3 sierpnia o 9.00 na Tor Vergata w Rzymie papież odprawi Mszę św. dla uczestników Jubileuszu Młodych.
CZYTAJ DALEJ

Rodzice mogą iść do sądu. Jak szkolne świadectwo bez religii może skończyć się w sądzie?

2025-06-28 21:20

[ TEMATY ]

szkoła

sąd

religia w szkołach

ocena

pl.fotolia.com

Decyzja Ministerstwa Edukacji o niewliczaniu ocen z religii i etyki do średniej może kosztować uczniów nawet 7 punktów przy rekrutacji do szkoły średniej. Dla niektórych to różnica między wymarzoną szkołą a listą rezerwową. Tymczasem prawnicy ostrzegają: „to złamanie prawa, a rodzice mają pełne prawo iść do sądu".

Końcówka roku szkolnego 2024/2025 zaskoczyła dyrektorów i rodziców decyzją Ministerstwa Edukacji Narodowej. W komunikacie z 11 czerwca MEN ogłosiło, że „oceny z religii i etyki nie będą wliczane do średniej ocen". Dla uczniów klas ósmych to wiadomość jak grom z jasnego nieba — bo to właśnie średnia decyduje o „ biało-czerwonym pasku” i dodatkowych punktach w systemie rekrutacyjnym.
CZYTAJ DALEJ

Dokument ws. Komisji niezależnych ekspertów powstanie do końca lata?

Bp Sławomir Oder powiedział PAP, że chciałby, aby z końcem lata jego Zespół opracował dokument ws. Komisji niezależnych ekspertów do zbadania zjawiska wykorzystania seksualnego. Eksperci prawa cywilnego mają doprecyzować m.in. porozumienia miedzy Episkopatem a dwoma Konferencjami Wyższych Przełożonych Zakonnych.

Podczas 401. Zebrania Plenarnego KEP w Katowicach biskupi przyjęli sprawozdanie prymasa Polski abp. Wojciecha Polaka na temat aktualnych prac nad powołaniem Komisji niezależnych ekspertów do zbadania zjawiska wykorzystywania seksualnego osób małoletnich przez niektórych duchownych. Uznali, że potrzebne jest jeszcze przygotowanie dokumentów prawnych, w oparciu o które będzie mogła działać Komisja. W związku z tym, powołany został nowy Zespół pod przewodnictwem bp. Sławomira Odera.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję