Dla Eweliny i Piotra rok 2014 był naprawdę bardzo dobry. I nie chodzi tylko o to, że w rodzinie 30-latków pojawiła się córka. Zanim bowiem dziecko przyszło na świat, Ewelina skończyła studia i od razu znalazła lepszą pracę. Piotr natomiast awansował w swojej firmie. Dzięki temu wyremontowali dom kupiony rok wcześniej bez kredytu i zmienili samochód na nowszy.
Ilu młodych Polaków może zamknąć miniony rok podobnym bilansem? – Wydaje mi się, że coraz więcej. Tutaj to naprawdę nic nadzwyczajnego – mówi Piotr. Szkopuł w tym, że mówiąc „tutaj”, mężczyzna ma na myśli przedmieścia Glasgow, a nie Kielce, gdzie mieszkają jego rodzice, czy okolice Gniezna, skąd pochodzi jego żona.
Skala nowej emigracji, według ostrożnych wyliczeń, przekroczyła już 2 mln osób, a kolejnych kilka milionów – co czwarty Polak – zadeklarowało chęć ułożenia sobie życia za granicą. Nic dziwnego, że w tej sytuacji na alarm biją ekonomiści. Ich zdaniem, to właśnie depopulacja kraju w najbliższych latach będzie najmocniej wpływała na kondycję polskiej gospodarki. Bo mniej ludzi – to mniej rąk do pracy, ale też mniej kupujących i mniej płacących podatki. W konsekwencji gospodarka zamiast rosnąć, będzie się kurczyła – ostrzegają eksperci.
Aby przeciwdziałać tej negatywnej tendencji, trzeba zacząć działać już teraz. Nie będzie to jednak łatwe w najbliższych dwunastu miesiącach.
Według prognoz Komisji Europejskiej, w przyszłym roku polska gospodarka ma powiększyć się zaledwie o 2,8 proc. PKB.Wiosną 2014 r. prognozy tej samej instytucji mówiły o wzroście 3,2 proc. Koniunktura zmienia się więc na gorszą, choć my jeszcze tego nie odczuliśmy. Dlaczego? Wyjaśnia to raport przygotowany m.in. przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości. Z jej analiz wynika, że na przełomie 2014 i 2015 r. nasza gospodarka znalazła się na szczycie trwającego cyklu koniunkturalnego. Innymi słowy, właśnie w tych dniach osiągamy najwyższe tempo wzrostu.

Przedsiębiorcy weryfikują plany

W ostatnich miesiącach ubiegłego roku wzrost polskiego PKB wyniósł 3,4 proc. Dla porównania, w tym samym czasie w strefie euro gospodarka rosła w tempie 0,8 proc., a PKB czterech państw – Cypru, Chorwacji, Finlandii i Włoch – spadł.
Niestety, lepszy czas dla naszej gospodarki dobiega końca. Naukowcy już odnotowali mniejszą dynamikę wzrostu w najważniejszych kategoriach makroekonomicznych, takich jak: popyt krajowy, produkcja sprzedana przemysłu czy eksport. Ten ostatni sektor dostał rykoszetem z powodu konfliktu rosyjsko-ukraińskiego. I nie chodzi tylko o jabłka czy inne produkty rolno-spożywcze, ale także o wszystkie te produkty-komponenty, które my sprzedawaliśmy na Zachód, a on po dalszym ich przetworzeniu eksportował je do Rosji.
Pogorszenie się danych makroekonomicznych, zauważone przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości jest bardzo ważną informacją dla naszych przedsiębiorców, którzy muszą teraz zweryfikować swoje plany. W praktyce oznacza to mniejsze inwestycje oraz wstrzymanie się z zatrudnianiem nowych pracowników, bo za chwilę nie będzie chętnych na to, co wyprodukowaliby ci nowi pracownicy.
Kryzys gospodarczy, w którym znalazł się świat zachodni po bankructwie banku Lehman Brothers, pokazał, że w czasach trudnych kluczową sprawą jest polityka gospodarcza rządu oraz działania banków centralnych. Z tym że te ostatnie oddziałują na zachowania konsumentów poprzez obniżanie lub podwyższanie stóp procentowych. Natomiast to, co jest priorytetem dla rządzących, najlepiej widać w ustawie budżetowej.

Pesymizm związkowców

Projekt budżetu, zgodnie z polskim prawem, jako jedni z pierwszych oceniają przedstawiciele związków zawodowych zasiadający w Komisji Trójstronnej. Wśród nich jest NSZZ „Solidarność”, który w swojej opinii napisał m.in.: „Niestety, analiza projektu budżetu państwa na rok 2015 pokazuje, że następny rok należy uznać za stracony w kontekście budowy nowoczesnej gospodarki oraz znacznej poprawy życia polskiej rodziny. Oczekiwać więc można dalszego zwiększania dysproporcji rozwojowych między małymi a dużymi miastami oraz wsią, jak również utrzymania tempa emigracji zarobkowej”.
Podczas analizy przesłanego im do konsultacji projektu związkowcy odkryli kilka informacji, które mogą zaniepokoić każdego obywatela. Okazuje się np., że na służbę zdrowia rząd zamierza przeznaczyć o 400 mln zł mniej niż w roku ubiegłym. Dla związkowców to niedobry sygnał w kontekście wydłużenia czasu pracy. Według nich, środki na służbę zdrowia, zwłaszcza na badania profilaktyczne, powinny się zwiększać. Konieczność takich działań była np. szeroko dyskutowana w Niemczech, kiedy toczyła się tam debata o podniesieniu wieku emerytalnego. W Polsce problem przemilczano.
Zdaniem ekspertów „S”, resort finansów przemilcza też koszty związane z wprowadzeniem pakietu energetyczno-klimatycznego. Tymczasem – przypominają związkowcy – w niektórych debatach mówi się o nawet trzykrotnym wzroście cen energii elektrycznej. A to spowodowałoby zmniejszenie się konkurencyjności polskich firm i utratę ok. 1 mln miejsc pracy.
– W 2015 r. trudno jest szukać czynników sprzyjających prowadzeniu działalności gospodarczej – konkludują w swojej opinii związkowcy. W tej ocenie zapewne zgodziłyby się z nimi środowiska pracodawców. Z kolei część ekonomistów (np. Leszek Balcerowicz) zaapelowała do rządu o wprowadzenie reform. Były minister finansów argumentował, że bez koniecznych zmian będziemy wolniej się rozwijać i trudniej nam będzie dogonić Zachód.
Krótko mówiąc, Polska jeszcze przez jakiś czas będzie zieloną wyspą, lecz kolor ten szybko zacznie płowieć.

Imię, które brzmi dobrze

Tymczasem na zrównanie poziomu życia między Polską a krajami starej UE liczy także polska rodzina spod Glasgow. Piotr mówi: – Mamy nadzieję, że kiedyś wrócimy do kraju. Nie wiemy tylko, kiedy to będzie realne. Dlatego córce daliśmy na imię Wiktoria, bo dobrze brzmi i w Polsce, i w Szkocji.