Możliwości brzmieniowe i kolorystyczne organów kościoła ewangelicko-augsburskiego św. Mateusza w Łodzi ukazał Jakub Garbacz, pierwszy organista bazyliki archikatedralnej łódzkiej. Instrument został zbudowany w 1928 r. przez firmę Braci Rieger z Jägendorfu. W swojej estetyce brzmieniowej nawiązuje do tradycji romantycznej.
Program recitalu, który odbył się 4 maja w ramach cyklu „Niedziela z muzyką u św. Mateusza”, wypełniły dzieła trzech mistrzów niemieckich: Jana Sebastiana Bacha, Feliksa Mendelssohna-Bartholdy’ego, Hansa-André Stamma oraz utwór wybitnego organisty francuskiego pokolenia pofranckowskiego – Léona Boëllmanna.
Należy podkreślić, że znakomity występ Jakuba Garbacza od początku do końca przykuwał uwagę publiczności. Już w pierwszych zaprezentowanych utworach – Preludium i fudze h-moll BWV 544 Jana Sebastiana Bacha – organista ujawnił swój nieprzeciętny kunszt wykonawczy oraz świetne wyczucie akustyki kościelnego wnętrza. W preludium artysta wyeksponował brzmienie organowego pleno z rysującym partię pedałową głosem trąbkowym. Rozpoczęta zaś subtelną paletą barw fuga wraz z kolejnymi wejściami tematu nabierała brzmieniowej potęgi.
Kolejnym utworem była II Sonata c-moll op. 65 nr 2 Felixa Mendelssohna-Bartholdy’ego. Dopracowana w najdrobniejszych szczegółach interpretacja Garbacza pokazała szeroką paletę barw organów kościoła św. Mateusza. Utwór ten dał ogromne możliwości prezentacji instrumentu: można było w nim odnaleźć zarówno delikatne brzmienie solowego klarnetu, dyskretnie wspieranego fletowym akompaniamentem, jak i potężne brzmienie niemal wszystkich głosów riegerowskich organów.
„Rondo alla celtica” Hansa-André Stamma to kompozycja współczesna, w której twórca wykorzystuje tradycyjne środki wyrazu muzycznego. Dzieło nawiązuje do irlandzkich rytmów ludowych i stąd pochodzi jego tytuł. Radosny, dynamiczny utwór stworzył jednocześnie wdzięczne pole do pokazania bogatej kolorystki i nietypowych zestawień organowych głosów.
Reklama
W odmienny świat dźwięków przeniosło publiczność wykonanie „Suity gotyckiej” op. 5 Leona Boëllmanna. Zawarta w tytule utworu sugestia, iż nawiązuje on do stylów muzyki średniowiecza, odzwierciedla aktualną w czasach Boëllmanna dość powierzchowną fascynację gotykiem. Jednakże „Suita…” nosi wyraźny rys archaizacji, który przejawia się między innymi w zwrotach zaczerpniętych z chorału, najbardziej widocznych w jej pierwszej części. Taneczny charakter zaprezentowany został w części drugiej, czyli stylizowanym menuecie. Efektowna, wirtuozowska Toccata zamykająca utwór otrzymała pewne archaiczne obrysowanie. Dzięki umiejętnie wykorzystanej przez Garbacza swoistej surowości rejestracyjnej, objawiającej się w przemyślanym doborze organowych barw, publiczność mogła podziwiać konstrukcję dźwiękową naprawdę doskonałą, wspieraną oryginalną harmoniką.
Recital Jakuba Garbacza był ważnym wydarzeniem artystycznym w życiu kulturalnym Łodzi, które miłośnicy muzyki organowej, wypełniający kościół św. Mateusza, nagrodzili owacyjnymi brawami
Rys biograficzny
Jakub Garbacz naukę muzyki rozpoczął w klasie fortepianu Państwowej Szkoły Muzycznej w Kielcach. Jednocześnie pobierał lekcje gry na organach u Jerzego Rosińskiego, organisty bazyliki katedralnej kieleckiej. W roku 2000 ukończył z wyróżnieniem studia w klasie organów prof. Mirosława Pietkiewicza w Akademii Muzycznej im. Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów w Łodzi, a w roku 2011 studia podyplomowe w zakresie realizacji dźwięku.
Brał udział w wielu kursach mistrzowskich interpretacji i improwizacji organowej, które prowadzili najwybitniejsi organiści z Polski i spoza jej granic. Uczestniczył również w konkursach muzyki organowej: Brno 1997 (udział w półfinale), Rumia 1997 (II nagroda).
Obecnie pełni funkcję pierwszego organisty bazyliki archikatedralnej łódzkiej. Sprawuje pieczę artystyczną nad organizowanymi przez Fundację „Carpe Diem” koncertami z cyklu „Katedralne Wieczory Muzyczne” oraz „Wiosennymi Dniami Muzyki Organowej i Kameralnej w Archikatedrze Łódzkiej”.
Jest współzałożycielem Polskiego Wirtualnego Centrum Organowego: www.organy.art.pl. Koncertował na wielu festiwalach organowych w Polsce i poza jej granicami. Prowadzi ożywioną działalność jako muzyk kameralista, współpracując z chórami, solistami i zespołami muzyki dawnej. Na stałe współpracuje z Joanną Woszczyk-Garbacz (flet) oraz z zespołem wokalnym „All’Antico”.
