Reklama

90-lecie koronacji Pani Boreckiej

Boreckie sanktuarium i tajemniczy Wizerunek

Niedziela przemyska 33/2009

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Udokumentowany kult maryjny w Borku Starym sięga odległej daty - 1336 r. Za sprawą „cudownego wizerunku”, który być może przywędrował tutaj już pod koniec XIII wieku z pracującymi tutaj karczownikami lasów, okoliczna ludność otrzymywała liczne łaski i doświadczała cudownych uzdrowień. Opodal cudownego źródełka pobudowano drewnianą kapliczkę, w której przechowywano drogocenny obraz. Przed maryjnym wizerunkiem modliła się, zdążając na Ruś w 1387 r., św. królowa Jadwiga Andegaweńska. Wzmożony napływ pątników spowodował wybudowanie na wzgórzu drewnianego kościółka pw. Świętego Krzyża i kaplicy Matki Bożej, a arcybiskup lwowski Jan Rzeszowski dokonał konsekracji obiektów w 1420 r. W kaplicy umieszczono „cudowny wizerunek” poddany uprzednio renowacji, a może skopiowany na nowym podobraziu. W 1487 r. wybudowano następną kaplicę, w której zapragnął być pogrzebany możny rycerz Imbram z żoną. Być może pobożny rycerz ufundował kolejny, nowy wizerunek Pani Boreckiej. Dzisiaj na tym miejscu stoi zbudowana pod koniec XIX wieku kaplica Matki Bożej Bolesnej; w niej to odbyła się 15 sierpnia 1919 r., pierwsza w odrodzonej po zaborach Polsce, koronacja cudownego wizerunku złotymi koronami. Nałożył je na skronie Maryi bp Józef Sebastian Pelczar. We wnętrzu wspomnianej kapliczki znajduje się osobliwy przedmiot - tzw. dzwonek loretański, którego używano, gdy ktoś nie mógł skonać, aby Maryja wyprosiła łaskę szybkiej śmierci. W XVII wieku proboszcz tyczyńskiej parafii, do której przynależało sanktuarium - Maciej Niwicki, sam cudownie uzdrowiony za przyczyną Pani Boreckiej, zapragnął, aby na miejscu tym powstał wspaniały kościół i aby pieczę nad nim sprawowali dominikanie. Władze kościelne z bp. Stanisławem Sarnowskim przychyliły się do prośby Niwickiego, wydając w Brzozowie 10 lutego 1670 r. zgodę na założenie klasztoru. Zaraz też pierwsi zakonnicy przybyli do pobliskiej Kielnarowej. Wkrótce rozpoczęto budowę wspaniałego, barokowego obiektu. Przy wznoszeniu kościoła pracowali architekci: Antonio Bellotti i Maciej Paitner. W latach 1684-1727 powstała wspaniała trójnawowa świątynia z dwoma wieżami na zachodniej fasadzie. Na przedłużeniu naw bocznych znajdują się boczne kaplice. Nawę główną przykrywa sklepienie kolebkowe z lunetami, a w bocznych krzyżowe. Na ścianie południowej znajduje się zegar słoneczny. Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Jacka konsekrował 13 maja 1736 r. bp Andrzej Pruski. Wówczas to sprowadzono też do kościoła cudowny wizerunek.
Stoimy przed fasadą główną świątyni. Tu nad wejściem głównym umieszczono figury św. Dominika i św. Franciszka oraz herb dominikanów - łaciński napis „Veritas” (prawda) oraz psa trzymającego przednie łapy na księdze, a w pysku płonącą pochodnię. Dominikanie zwani są bowiem „psami Pańskimi” i jak pies mają towarzyszyć ludziom w ich dolach i niedolach, nieść im płomień wiedzy, a także lizać poranione grzechem dusze.
Po wejściu do świątyni uwagę przykuwa przepiękny barokowy ołtarz główny z przełomu XVII i XVIII wieku, wykonany w Gdańsku z fundacji Józefa Zaręby Skrzyńskiego, podczaszego koronnego, który zapragnął być pochowany w podziemiach kościoła. Jego portret z II poł. XVIII wieku wisi do dzisiaj w zakrystii. Ufundował on także dwa dalsze, boczne obrazy. We wspaniałym czerwono-złoconym ołtarzu umieszczono czczony wizerunek Pani Boreckiej. Obraz o wymiarach 66 cm x 73, 5 cm przedstawia Maryję z Dzieciątkiem w typie Hodegetri, namalowany na desce lipowej. Maryja okryta pięknym maforionem, spiętym pod szyją ozdobną broszą, spod której wystaje czerwona suknia, podtrzymuje Dzieciątko, wskazując na Nie prawą dłonią. Dzieciątko prawą dłonią zdaje się błogosławić modlących się ludzi. Tło wypełniają tłoczone w złotym podkładzie motywy roślinne. Na odwrocie obrazu - co ciekawe - umieszczono podwójny krzyż - którym posługiwali się onegdaj pierwsi Jagiellonowie.
Trzeba sobie zdawać sprawę z tego, że obraz był wielokrotnie odnawiany i przemalowywany i wygląda zapewne trochę inaczej niż w momencie przybycia na boreckie wzgórze. Specjaliści datują podobrazie na XV wiek. W XVII wieku dokonano licznych przemalowań (m.in. twarzy i dłoni) oraz namalowano na odwrocie podwójny krzyż, którym kiedyś posługiwali się pierwsi Jagiellonowie. Przemalunków dokonywano także w XIX i XX wieku. Wizerunek ozdabiały liczne wota, część z nich została zabrana pod koniec XIX wieku przez Austriaków. Cudowny wizerunek zasłaniany jest obrazem Matki Bożej Różańcowej podającej różaniec św. Dominikowi i św. Katarzynie Sieneńskiej. Na szczycie ołtarza znajduje się ciekawy obraz z 1719 r. w kształcie koniczynki, przedstawiający Ukoronowanie Najświętszej Maryi Panny. Po bokach wielkiego ołtarza umieszczono figury św. Dominika trzymającego krzyż i lilię, u stóp którego leży pies. Nad nim umieszczono figurę papieża Piusa V, wyżej dostrzegamy św. Katarzynę ze Sieny z koroną cierniową i krzyżem. Po drugiej stronie ołtarza znajdują się kolejno figury: św. Róży z Limy, św. Jacka, założyciela polskiej prowincji dominikanów oraz św. Tomasza z Akwinu z piórem i budowlą kościoła. Wspomniane, równie piękne boczne ołtarze pochodzą z przełomu XVII i XVIII wieku. W lewym ołtarzu bocznym w polu centralnym ołtarz z obrazem św. Józefa z Dzieciątkiem i figurami św. Agnieszki z Montepulciano, św. Piotra z Werony trzymającego palmę z trzema koronami - symbolem nagrody za męczeństwo, dziewictwo i głoszenie Ewangelii, dalej św. Katarzyna Ricci oraz św. Ludwik, misjonarz z Kolumbii. Prawy boczny ołtarz zawiera obraz św. Wincentego Fereriusza. Nad nim obraz św. Walentego, a w górnej części figura św. Katarzyny Aleksandryjskiej. Po bokach stoją figury świętych związanych z zakonem dominikańskim: św. Antonina, biskupa florenckiego oraz św. Alberta Wielkiego. Nad nimi odpowiednio: bł. Imelda oraz św. Małgorzata z Węgier. W prezbiterium warto zwrócić również uwagę na monumentalne, osiemnastowieczne obrazy przedstawiające sceny religijne ze św. Janem Chrzcicielem, namalowane przez jednego z braci dominikańskich. Po lewej stronie, w nawie głównej znajduje się ambona z XVII wieku, przeniesiona na obecne miejsce ze starego kościoła. Bogato zdobiona - na szczycie figura Chrystusa, na zaplecku obraz św. Jacka, w dolnej części znajdują się figury czterech Ewangelistów: Mateusz, Łukasz, Jan i Marek.
Nawy boczne kościoła zamknięte są kaplicami. W kaplicy po lewej stronie znajduje się ołtarz Świętego Krzyża z XVII wieku. W polu centralnym znajduje się obraz Ukrzyżowanego Chrystusa z Marią Magdaleną u jego stóp, w typie malarstwa flamandzkiego, a pochodzący z XVII wieku. Po bokach znajdują się figury św. Rocha i św. Sebastiana. W górnej części ołtarza obraz św. Zofii i córki (spersonifikowane jako Wiara, Nadzieja i Miłość). W równoległej kaplicy bocznej znajduje się ołtarz św. Dominika z lilią i książką oraz psem z pochodnią. Obok figury św. Antonina z Florencji oraz św. Róży z Limy. W górnej części popiersie papieża z zakonu dominikańskiego Innocentego V.
Wokół sanktuarium znajdują się dróżki ze stacjami tajemnic różańcowych i drogi krzyżowej. Niedaleko, wokół osiemnastowiecznej kaplicy pw. św. Anny, położony jest cmentarz zakonny, gdzie chowa się zmarłych braci i ojców z zakonu dominikańskiego. W sanktuarium rokrocznie odbywa się w Wigilię Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny 14 sierpnia obrzęd Zaśnięcia i pogrzebu Matki Bożej, które to uroczystości przyciągają na „boreckie wzgórze” rzesze pielgrzymów.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2009-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Znamy datę prawnego objęcia urzędu biskupa sosnowieckiego przez bp. Artura Ważnego

2024-04-25 15:40

[ TEMATY ]

diecezja sosnowiecka

bp Artur Ważny

diecezja.sosnowiec.pl/ks. Przemysław Lech, ks. Paweł Sproncel

- Pokój wam wszystkim, którzy trwacie w Chrystusie – słowami z 1 Listu św. Piotra Apostoła bp Artur Ważny pozdrowił wszystkich zebranych na auli w Kurii Diecezjalnej w Sosnowcu. W spotkaniu, które odbyło się przed południem 25 kwietnia br. wziął udział abp Adrian Galbas SAC, administrator apostolski diecezji sosnowieckiej oraz pracownicy instytucji diecezjalnych, m.in.: kurii, sądu biskupiego, archiwum, Caritasu i mediów diecezjalnych.

To pierwsza oficjalna wizyta biskupa nominata na terenie diecezji sosnowieckiej. Bp Ważny miał więc okazję do wstępnego zapoznania się z pracownikami lokalnych instytucji kościelnych.

CZYTAJ DALEJ

Szkocja: biskupi apelują o niedopuszczenie do legalizacji eutanazji

2024-04-26 13:15

[ TEMATY ]

eutanazja

Szkocja

Adobe Stock

W liście pasterskim skierowanym do wszystkich katolików, biskupi Szkocji proszą ich o wezwanie swoich deputowanych do odrzucenia niedawno opublikowanych propozycji legalizacji tzw. „wspomaganego samobójstwa”. List zostanie odczytany we wszystkich 460 katolickich parafiach w Szkocji, podczas Mszy Świętych 27 i 28 kwietnia b.r.

Biskupi opisują propozycję przedstawioną przez deputowanego liberałów do Szkockiego Parlamentu, Liama McArthura jako „niebezpieczną” i wzywają parlamentarzystów do skupienia energii na poprawie opieki paliatywnej, która jest ich zdaniem „niedofinansowana i ograniczona”.

CZYTAJ DALEJ

Papież jedzie na Biennale w Wenecji – Watykan i sztuka współczesna

2024-04-27 11:06

[ TEMATY ]

papież Franciszek

PAP/EPA/GIUSEPPE LAMI

Jutro papież papież Franciszek odwiedzi Wenecję. Okazją jest trwająca tam 60. Międzynarodowa Wystawa Sztuki - Biennale w Wenecji. Ojciec Święty odwiedzi Pawilon Stolicy Apostolskiej, który w tym roku znajduje się w więzieniu dla kobiet, a prezentowana w nim wystawa nosi tytuł - "Moimi oczami". Wizyta papieża potrwa około pięciu godzin obejmując między innymi Mszę św. na Placu św. Marka. Planowana jest również prywatna wizyta w bazylice św. Marka. Jak się podkreśla, papieska wizyta będzie "kamieniem milowym w stosunku Watykanu do sztuki współczesnej".

Zapraszając Włocha Maurizio Cattelana do pawilonu Watykanu na 60. Biennale Sztuki w Wenecji, Kościół katolicki pokazuje, że jest otwarty na niespodzianki. Cattelan zyskał rozgłos w mediach w 1999 roku, prezentując swoją instalację naturalistycznie przedstawiającą papieża Jana Pawła II przygniecionego wielkim meteorytem i szkło rozsypane na czerwonym dywanie, które pochodzi z dziury wybitej przez meteoryt w szklanym suficie. Budzące kontrowersje dzieło Cattelana było wystawione również w Warszawie, na jubileuszowej wystawie z okazji 100-lecia Zachęty w grudniu 2000 r. „Dziewiąta godzina” - tak zatytułowano dzieło, nawiązując do godziny śmierci Jezusa - została wówczas uznana za prowokacyjną, a nawet obraźliwą. Ale można ją również interpretować inaczej: Jako pytanie o przypadek i przeznaczenie, śmierć i odkupienie. I z tym motywem pasowałby nawet do watykańskiej kolekcji sztuki nowoczesnej.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję